Ik hoor dat er binnen het kabinet wordt gesproken over het overhevelen van een deel van de Nederlandse strijdkrachten van Afghanistan naar de Soedanese provincie Darfur. Weer een miskleun in de serie: wij politici zijn te dom/laf/onvolwassen/beperkt om het probleem met onze mond en overtuiging op te lossen. Dus we trekken een blik militairen open. Mag wat kosten, als de mensen maar niet denken dat we wilsonbekwaam zijn. Dat het geld beter gebruikt kan worden om de nood te ledigen, komt niet in ze op. Net als in Uruzgan. Twintig miljoen euro voor de bevolking en een slordige 600 miljoen euro voor militair industrieel complex.
Troepen naar Darfur vind ik daarom geen goed idee, maar dat zal u niet verrassen.

Darfur is groot!
De provincie is ruim 11 maal Nederland, bijna zo groot als Frankrijk. Verharde wegen zijn zo goed als onbestaand. Sinds het uitbreken van de oorlog in 2003, is het gebied nagenoeg verlaten. In een ontvolkt gebied is een regulier VN-leger in het nadeel. De aanvoerwegen naar de kampen zijn lang en ongecontroleerd.

En de buitenlandse troepenmacht is al zo klein!
Ruim 24.000 militairen en agenten wil de Verenigde Naties sturen. Dat is een druppel op een gloeiende plaat. Ze zijn een makkelijk doelwit voor hinderlagen, mijnen en beschietingen.

Meer militairen heeft geen zin. Het mandaat is krachteloos!
De VN-militairen en agenten mogen zichzelf en de hulpverleners beschermen. De Arabische Janjaweed-rebellen, de veroorzakers van het geweld, die dorpen overvallen; mannen doden, vrouwen verkrachten en hutten verbranden, mogen ze niet ontwapenen. Critici, waaronder oud-VN gedelegeerde Jan Pronk, is daarom sceptisch over het effect van het VN-besluit. De regering van Soedan die de Janjaweed steunt, heeft zich nog nooit aan een resolutie van de VN-Veiligheidsraad gehouden, stelt hij.

Ook het verzet in Darfur ligt overhoop!
De bevrijdingsgroepen van Darfur vechten niet alleen tegen de Janjaweed maar zijn ook onderling slaags. De kans is bestaat dat de VN-vredesmacht verstrikt raken in een onoverzichtelijke kluwen van geweld. De ervaring leert dat buitenlandse troepen alleen vrede kunnen handhaven als de strijdende partijen dat willen, zoals in Sierra Leone en Liberia. Vrede afdwingen, zoals in Irak en Afghanistan, is tot mislukken gedoemd.

Daarbij Nederland is al in Darfur!
Vijftien Nederland militairen en 15 politieagenten maken deel uit van UNAMID United Nation Advanced Mission for Dafur. Ze moeten samen met zo’n 7.000 reeds aanwezige troepen van de Afrikaanse Unie toezien op de vredesakkoorden van 2004 en 2006. Zonder veel succes.

De politiek durft geen vuist te maken!
Dat is het hele probleem: zwakke leiders, loze beloften. De kwaaie genius schuilt in de hoofdstad Khartoem. Een streng islamitisch regiem bestaand uit Arabieren vindt de zwarte bevolking in de westelijke provincie als minderwaardig. Naar schatting zijn door geweld, ziekte en uitputting zo’n 200.000 mensen omgekomen en zo’n twee miljoen op de vlucht geslagen. Pak het brein achter de volkerenmoord. Denk aan een strikte economische boycot van Soedan. Bombardeer desnoods overheidsgebouwen. Mocht dat niet helpen pak dan het huis van staatsecretaris voor Binnenlandse Zaken Ahmad Harun, gezocht voor oorlogsmisdaden door het Internationaal Strafhof in Den Haag. Een chirurgische militaire ingreep is goedkoper en efficiënter dan het samenstellen en financieren van de grootste en duurste VN-troepenmacht ooit. Wedden dat het moorden zo sneller over is.

(Foto's uit Soedan heb ik niet digitaal. Vandaar deze Ugandese militairen tegen de grens met Soedan uit 2004)

In de reeks leuke ontmoetingen wil ik u ditmaal voorstellen aan Revu-collega Frénk van der Linden. Frénk behoort tot de absolute top van Neerlands interviewers. Samen waren we deze week te gast in het Vara-praatprogramma ‘Wat nu!?’
We kletsten de tijd vol tussen internetfimpjes met onderwerpen als buurtactiviteiten (“Moeten de bewoners zelf organiseren. De gemeente mag de straat afsluiten en de BBQ lenen.”), de schuldenlast van de Antillen (“Verkopen die hap. Met het geld de schulden terugbetalen aan Nederland en de rest investeren in de Antillen. Iedereen blij.”) en natuurlijk Geert Wilders (“De Koran verbieden is onzin maar als er in de islamitische wereld rellen rond zijn uitspraak uitbreken, heeft Wilders wel gelijk over de onverdraagzaamheid.”) Het was gezellig want de Vara is een prima gastvrouw.
Op de dag zelf hoorde ik hoe de spelling van zijn voornaam tot stand kwam. (Dus de reden voor dat accent aigu op de letter ´e´) Welnu: De vader van Frénk was een grote fan van de zanger Frank Sinatra. Dus wilde hij dat zijn zoon naar zijn idool werd genoemd. Alleen wist hij de burgerlijke stand niet te vertellen hoe je de naam van de Italiaans/Amerikaanse ol’ blue eyes precies moet spellen. Dus maakten ze er ‘Frénk’ van. Aan tafel wilde ik niet vragen of het klopte. Sommige verhalen moet je niet doodchecken. Daar zijn ze te leuk voor.

Lastig dat ik in het buitenland woon. Zo mis ik wel eens wat. Bijvoorbeeld Arnon Grunberg in de VPRO-gids van 21 juli. Stampvoetend ontkent hij bemoeizucht door Defensie op zijn trip naar Afghanistan. Hij schrijft: ‘Het feit dat Defensie mijn stukken over Afghanistan verleden zomer heeft gelezen, impliceert nog geen censuur.’ Hierbij mijn reactie gestuurd naar de VPRO-gids.
‘Maar Arnon. Je had toch een convenant gesloten dat voor publicatie Defensie je werk zou screenen? Met het recht stukken te verwijderen? Dat is censuur! ‘..toezicht door een kerkelijke of wereldlijke overheid op voor publikatie bestemd drukwerk, het toneel, de film ofwel op brieven, met de bevoegdheid daaruit gedeelten te schrappen of te verbieden…’(Groot Woordenboek Van Dale). Jij hebt de twijfelachtige eer als eerste Nederlandse schrijver, in waarschijnlijk een halve eeuw, akkoord te gaan met deze militaire supervisie. Vrijwillig zelfs. Dat er geen woord uit je tekst is gehaald, zoals jij beweert, zegt veel over de soepelheid van je ruggengraat en de kneedbaarheid van je karakter.
Persbreidel is een gevaar voor de democratie zoals de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949)aantoonde. Duizenden Nederlandse militairen stierven omdat politiek en publiek onvoldoende werden geïnformeerd over een uitzichtloze strijd door gemuilkorfde media. Jij doet er in Afghanistan driftig aan mee. Je leidt zelfs een literair trainingskamp opgezet door het ministerie van Defensie om de eenzijdige boodschap te verfraaien. De potsierlijke scheldkanonnades in een afgeraffelde column verhullen je afgang echt niet.’

Dat verbaasde me trouwens, de onverzorgde indruk van zijn column. Alsof ie zijn betoog binnen een kwartier heeft ingetikt en verzonden. Enfin, ik zal er niet te veel woorden meer aan vuil maken anders begint Grunberg weer met zijn getetter. Moet ik erop reageren etc.
De foto heb ik genomen van een filmende commando in de provincie Kandahar, district Shorabak in september 2005. In plaats van te jagen op terroristen volgde deze moedige militair mij met de camera. Of-ie niks anders te doen had. Vast en zeker ook embedded.

Wedden! Deze zomer besluit het kabinet de militaire missie in Uruzgan te verlengen na augustus 2008. Tja, wat kunnen we ook anders? Afghanistan is een moeras. Eenmaal tot je knieën vast in de modder kom je er niet makkelijk uit. Daarbij spookt het Srebrenica-scenario boven ons hoofd; weggaan zou een slachting opleveren onder de Afghanen die de kant kozen van de Nederlanders.
Welnu, ik geef de bewindslieden een paar suggesties om toch weg te kunnen, of in ieder geval levens te redden.
Gisteren stierf de negende Nederlandse militair voor een verloren zaak.

*) Val Pakistan aan! Iedere Afghaan weet dat de oosterbuur de Taliban en al Qaida onderdak verleend. Hele gebieden in de Nord-West Frontiers Province zijn defacto Taliban gebied. Zolang zij er zitten is vredesbewaring in Afghanistan zinloos. Manschappen en wapens steken dagelijks de grens over.
(Kans: nihil. Pakistan is een ‘trouwe’ bondgenoot van de VS. Liever Nederlandse levens opofferen dan het land van generaal Pervez Musharraf de waarheid vertellen.)

*) Vervang gouverneur Abdul Hakim Munib. Verschillende publicaties, onder andere in NRC Handelsblad en Nieuwe Revu afgelopen week betichten de hoogste regeringsvertegenwoordiger van Uruzgan van corruptie en dubbelspel met de Taliban. Geld voor veiligheid en wederopbouw verdwijnt in zijn zakken. Hij zou gegevens over Nederlandse troepenbewegingen doorgeven aan de vijand. Bovendien staat Munib nog altijd op een zwarte VN-lijst uit 1999 waar ook Osama Bin Laden op pronkt.
(Kans: nihil. Defensieministers Kamp en Middelkoop vonden het zóóóó’n leuke man. Hij geeft altijd tapijtjes als kado. Hem wegsturen zou erkennen dat ze dom waren. Dat nooit! Dan liever wat militairen in bodybags.)

*) Vraag onze Europese bondgenoten om hulp. Ik zie u lachen. De bondgenoten ook. Die kijken wel uit. Zij denken beter na dan Henk Kamp en JP Balkenende om levens te vergooien in een strijd die je toch niet kunt winnen.
(Kans: uitgesloten. Landen als Frankrijk zien de ‘Bataven’ graag creperen. En de Duitsers herinneren zich Stalingrad.)

*)Graaf je in. U weet wel, de strategie van de Romeinen rond het Gallische dorp. Doe of je er niet bent. Dus ook niet stiekem over de zandzakken kijken! Laat het vechten buiten de poort over aan de Afghanen (zie foto). Die betaal je royaal met het geld wat je op deze manier bespaart.
(Kans: goed. Je redt er in ieder geval veel Nederlandse en Afghaanse levens mee.

Mijn voorkeur? Combineer nummer 1,2 en 4. Inderdaad vergeet het bondgenootschap. Nederland staat er alleen voor, met dank aan de kamermeerderheid.

Gisteren 17 dode Afghanen en acht gewonde Nederlandse militairen in Uruzgan door een zelfmoordaanslag van de Taliban. Waarom zitten we d'r ook al weer?

In Uruzgan bestrijden wij het islamitisch terrorisme?
Aan mijn hoela. Bij geen enkele aanslag New York 11-9-2001, Madrid 11-3 2004, of Londen 7-7-2005 deed een Afghaan mee. Alle daders groeiden op, studeerden of werkten lange tijd in het westen. Voor Nederland schuilt het gevaar eerder in de radicale moskeeën van Amsterdam, Den Haag of Eindhoven. Alleen ontbreekt de politieke moed om dat gevaar kordaat aan te pakken. Dus we trekken en blik militairen open en gooien een bom op wat huizen in Uruzgan. Alleen de naïevelingen onder ons denken dat we goed bezig zijn.

We brengen wederopbouw in Uruzgan?
De verhouding is: 14 miljoen voor de opbouw tegen 600 miljoen euro aan militaire uitgaven. Als je alle beschietingen en bombardementen van het laatste jaar bij elkaar optelt, heeft Nederland meer afgebroken dan opgebouwd.

De Afghanen zijn blij met onze komst?
Dat is de vraag. Nederlandse troepen trekken zelfmoordaanslagen aan zoals recentelijk in Tarin Kowt en Deh Rawod waarbij meer Afghanen dan Nederlanders het slachtoffers zijn. Met massale beschietingen zoals door het pantserhouwitser en met bombardementen door F-16’s in de Chora-vallei maak je evenmin vrienden.

We gaan de strijd winnen maar dat kan nog jaren duren?
Vergeet de overwinning. De Russen probeerden het tussen 1979 en 1989. Hun troepenmacht bedroeg op het hoogtepunt 150.000 manschappen. Ze verloren de strijd, ondanks een materieel overwicht, ten koste van 14.000 doden. Onder de Afghanen vielen zo’n één miljoen slachtoffers.

Karskens je staat alleen!
Zou je willen. Krijgshistoricus Martin van Creveld schrijft in zijn boek ‘De evolutie van de oorlog’ over Nederlandse missies in het buitenland: “Op z’n best kunnen we spreken van schamele, maar goedbedoelde pogingen om de wereld te verbeteren. Op z’n slechts van een enorme verspilling van belastinggeld.”
We zijn dom bezig in Afghanistan, wil ik maar zeggen.

Een bezoekje aan Nederland is altijd goed voor een verrassing. Zo reed ik gisteren naar Hilversum waar een goede collega mij attendeerde op een column van Arnon Grunberg in de VPRO-gids van 23-29 juni. Onder het pseudoniem Yasha reageerde hij op uitspraken van mij in weekblad HP/De Tijd van 1 juni 2007. Afgelopen jaar bezocht Grunberg namelijk de militaire basis in Kandahar, Afghanistan. Vóór publicatie moest hij zijn werk bij de censuurafdeling van Defensievoorlichting voorleggen. De verhalen zijn later gebundeld. Ook gaf hij militairen schrijfles. Ik stel dat hij over tien jaar spijt heeft dat hij zich voor ‘het karretje van Defensie’ liet spannen. Grunberg is het niet met mij eens. ‘Zijn vermoeden dat Defensie censuur heeft toegepast op mijn stukken over Afghanistan is onwaar.’
Grunbergs vlotte pen maakt hem niet direct een goede schrijver, vind ik. Die zal namelijk niet als een scholier zijn opstel tonen en vragen of hij dit anderen mág laten lezen, zoals Grunberg deed. Ook al pleeg je nog zoveel zelfcensuur dat niets aan het stuk hoeft te worden veranderd.
Grunbergs bezoek aan Afghanistan kwam bij mij over als een Indiana Jones-avontuur in Bobbejaanland. U weet wel, zittend in een namaak kolenkar op rails door scherpe bochten. Erg leuk, erg ongevaarlijk maar ook erg makkelijk. In mijn jonge jaren, ten tijde van de oorlog in El Salvador begin jaren tachtig, noemde je iemand die de ballen niet had de straat op te gaan en aan de bar terugkomers handig leegmolk een ‘lounge lizard’. Grunberg verdient dat stempel. Grunberg is geen moedige man. Dat blijkt niet alleen uit het feit dat hij geen stap buiten de basis zette. Maar dat blijkt ook uit de onzinnige dingen die hij in zijn column erbij sleept, als vlucht, om zijn afgang te maskeren. Moed, zweet en eergevoel heb je nodig als je de échte oorlog wil verslaan. Zo niet, dan ben je een schrijvende lakei onder de vleugels van Defensie. Ook al pent Grunberg nog talloze boeken vol, zijn bereidheid te buigen voor de man met het rode potlood zal hem altijd worden nagedragen. Ik zou me in zijn situatie rotschamen.

(Foto is gemaakt in september 2006 op de weg tussen Kandahar en Tarin Kowt.)

Vandaag de Volkskrant gekocht. Zoiets doe ik niet iedere dag. Er was een reden voor. In de bijlage staat namelijk een interview met mediatycoon Derk Sauer. Derk haalde me ooit binnen bij de Revu. Hij is een hele goede bladenmaker en ik bewonder zijn doorzettingsvermogen om het 18 jaar in deprimerend Rusland uit te houden. Het vraaggesprek zelf was slap. Dat kwam niet door Derk maar door interviewer Yoeri Albrecht. Ditmaal had hij niet zijn vinger maar de hele onderarm in de aars van de geïnterviewde gestoken.
Ik bladerde verder en kwam bij de rubriek Ingezonden Brieven. Daar viel ik midden in de discussie of hoofdredacteur Pieter Broertjes wel of niet om de rel rond de ‘martelingen in Irak’ zijn ontslag moet nemen. De Volkskrant zou dingen hebben geschreven die niet klopten. Welnu, ik vind dat Broertjes niet om Irak hoeft op te stappen. Ja, u leest het goed: Broertjes hoeft niet weg voor Irak! Hij dient namelijk om de verslaggeving over een heel ander land zijn bureau leeg te halen, namelijk Rwanda. We gaan even terug in de tijd naar 1994, ten tijde van de slachtingen op de Tutsi’s. Toen manipuleerde VK-correspondente Els de Temmerman de waarheid. Zo gaf zij zich onterecht uit als ooggetuige van een slachting. Met de opgeklopte verhalen kreeg ze veel publiciteit. Ze won de Dick Scherpenzeelprijs (*) en de Prijs voor de Dagbladjournalistiek. In mijn boek ‘Pleisters op de ogen’, zeg maar ‘De Commissie Karskens’, maak ik gehakt van haar mooie woorden. Gevolg was dat ze –op aanraden van de Volkskrant- mij een proces aandeed wat ze op alle punten verloor. Leuk om mijn gelijk te halen, maar ik draaide wel op voor mijn advocaat- en bijkomende kosten. Die bedroegen 15.000 euro. Inderdaad, u leest het nogmaals goed, -de rekeningen heb ik nog- 15.000 EURO!!!. Om de waarheid te vertellen. En nu komt het. Nooit heeft de Volkskrant in de kolommen één woord vuil gemaakt aan het vonnis. Nooit één woord van ‘sorry’ of ‘we hadden het anders moeten opschrijven’.
Pieter Broertjes hoeft niet voor al Muthanna op te stappen. Hij heeft als een heer zijn excuus aangeboden. Nee, hij moet opstappen omdat zijn krant zich al dertien jaar lang niet excuseert aan de lezers over de incorrecte verhalen uit Rwanda. Bewust niet, want Broertjes weet van mijn grieven maar hij wimpelt ze af. En richting uitgang mag hij Albrecht meenemen.
(Weet u nu ook waarom ik niet íedere dag de Volkskrant koop.)

* De Dick Scherpenzeelstichting zwijgt ook sinds die tijd wat veel zegt over de pretentie van die club. Het vakblad ‘De Journalist’ wilde ondanks veelvuldig verzoek nooit één woord aan de uitslag van de zaak wijden, maar nam het in de aanloop naar het proces wel voor EdT op.
De inhoudelijke zaak Karskens versus De Temmerman is met het vonnis wat mij betreft afgedaan. Dat er in Rwanda wel ernstige dingen zijn gebeurd toont deze foto genomen in 1994 nabij de hoofdstad Kigali.

Het is u vast niet ontgaan. Twee commissies, de Commissie Van den Berg en de Commissie voor Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) hebben onderzocht of Nederlandse militairen zich misdroegen in Irak in 2003. Ze kwamen tot de conclusie dat er niet is gemarteld door onze jongens. Wel zijn wat regels overtreden. De Volkskrant die het nieuws vorig jaar naar buiten bracht heeft, betreurt nu de term ‘martelen’. Ik verwijt de twee commissies én de VK dat ze hun werk niet goed hebben gedaan.

Kijk, met water besproeien en een skibril opzetten, is naar Iraakse standaarden niet heel ernstig. Dus was dat niet zo moeilijk voor de commissies de betiteling ‘martelen’ voor deze zaak als ietsepietsje overdreven te bestempelen. Alleen vraag ik me af waarom de twee commissies niet verder hebben gekeken. Al in 2004 was bekend dat in het bijzijn van Nederlanders Iraakse arrestanten plastic zakken over het hoofd kregen getrokken. En dat arrestanten met geweerkolven werden geslagen. Dat is mij gezegd door een advocaat in al Muthanna. De Nederlanders sloegen niet zelf maar keken volgens de advocaat wel toe. Omdat het SFIR-mandaat de Nederlanders verantwoordelijk stelde voor de veiligheid in al Muthanna, zijn ze dat daarmee ook voor wandaden gepleegd door lokaal personeel. Had dát even onderzocht.
Maar ik heb meer kritiek. De commissies stelden vast dat er geen doofpotcultuur bestaat bij Defensie; om vieze zaakjes onder de pet te houden. Sorry hoor, maar ik weet geen betere benaming voor het gekonkel en bekruip bij de onderzoeken naar de dood van zes ongewapende Irakezen, doodgeschoten door Nederlandse militairen tussen 2003 en 2005. In talloze artikelen, radioberichten en tv-uitzendingen zoals bij Tweevandaag en Zembla heb ik verwezen naar het draaien en verdraaien van feiten. Maar ook dat wilden de commissies niet zien of onderzoeken.
Dezelfde ‘narrow mind’ verwijt ik de Volkskrant. Waarom fixeer je je als krant alleen op een incident in 2003? waarom zwijg je over schietincidenten met doden en gewonden en andere verhalen over mishandelingen? Je mist zo een breder kader. De VK ging vooral af op de berichten van een marechausseeofficier in Nederland en archieven in Den Haag. Ter plaatste is nooit onderzoek gedaan. Gevolg, je verliest. En dat had niet gehoeven. Defensie lacht de Nederlandse journalistiek nu hard uit. En ze heeft er ook alle reden toe.
Conclusie: Tijd voor een écht parlementair onderzoek over de militaire rol van Nederland in Irak tussen 2002 en 2005, lijkt mij. Of moeten we daar nog jaren op wachten?

PS. Op de foto het spandoek aan het ouderlijk huis van Azhar Sabah Jaloud(29) doodgeschoten op 21 april 2004 bij een checkpoint bemand door Nederlandse militairen die Iraakse veiligheidstroepen de schuld willen geven. Maar geseponeerd door het openbaar ministerie. Een onderzoek waard lijkt mij!

Voor wie het nog niet wist: stichting Onderzoek Oorlogsmisdaden heeft een website www.onderzoekoorlogsmisdaden.nl.
O-O, opgericht op 4 mei, wil aandacht voor voortvluchtige oorlogsmisdadigers met een Nederlandse nationaliteit, of die woonachtig zijn in Nederland of zij die misdaden op hun geweten hebben waar Nederlanders het slachtoffer zijn. Zelf ben ik de voorzitter en ik word bijgestaan door een schare specialisten op het gebied van internationaal recht, politici en activisten. Zie daarvoor onder andere de lijst van het Comité van Aanbeveling. Dank is de stichting verschuldigd aan de notarissen van Stibbe in Amsterdam die de stichting hebben opgericht.

Kon het nog niet eerder schrijven, maar ik heb een illegaal journalistiek uitje gemaakt naar Zimbabwe, de aardse hel van de ‘democratisch’ gekozen dictator Robert Mugabe. Honger, onderdrukking en massale emigratie zijn het product van zijn ruim 20-jarig wanbestuur. Ik schrijf er deze week over in Revu en aanstaande zaterdag besteedt de actualiteitenrubriek Eénvandaag aandacht aan oppositieleider Morgan Tsvangirai (zie foto) en het desperate lot van de bevolking. Een quote van MDC-activist Fred Makuvise (48) die ik sprak en een stijve kraag om had die zijn nekwervels in positie hield. ”De politie kwam met 250 mensen ons partijkantoor binnen. Ik heb er nog nooit zoveel bij elkaar gezien.” Een middenvinger is gespalkt. “Die hebben ze gebroken.” Het was niet zijn eerste meppartij. “Maar nooit was het zo erg.” Over tien maanden, in maart 2008, zijn er verkiezingen in Zimbabwe. Dit is pas het begin, zo luidt de verwachting.

Het was geen feest in Den Haag gisteren. Zakenman Frans van Anraat(64) is dan wel in hoger beroep veroordeeld tot 17 jaar celstraf wegens medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden. Niemand die echt blij keek bij het verlaten van de rechtszaal. “Het vonnis is twee jaar hoger dan de eis van vijftien jaar. We gaan in cassatie,” klonk advocaat J. van Schaik. Ook advocate L. Zegveld, die de slachtoffers vertegenwoordigde, keek sip. Haar eis tot een symbolische schadevergoeding van 680 euro voor vijftien (van de circa 120.000) slachtoffers verwees het hof door naar een civiele rechtbank. “Dat is weer opnieuw beginnen.” De verdachte Frans van Anraat, niet bij de uitspraak aanwezig, baalde ook stevig. Niet alleen voor de 17 jaar, want dat komt neer op zo’n tien jaar effectief. Het hof verweet hem ‘grof winstbejag’ terwijl hij van zijn vieze zaken geen cent heeft overgehouden.
Advocaat-generaal S. Minks, altijd opgewekt, trok ditmaal een zuinig gezicht. Hij had zijn best gedaan maar de rechters (zie foto) vonden volkerenmoord, de ergste misdaad in het strafrecht, niet bewezen. “Heel erg jammer.”
Zelf was ik ook niet echt opgetogen. Van Anraat wist nadat hij de beelden van de aanval op Halabja in maart 1988 had gezien heel goed dat een groot deel van de ruim 2.000 ton gifgasgrondstoffen die hij Saddam Hoessein leverde de uitroeiing van een bevolkingsgroep -mannen, vrouwen én kinderen- als einddoel had. Misschien had hij geen politieke motivatie om mee te werken aan volkerenmoord. Maar dan toch altijd wel een economische om door te gaan met leveringen tot januari 1989. Zo stuurde hij op 20 april 1988, een maand na Halabja, een telex naar Bagdad dat de laatste containers van een zending van 119 ton TDG, grondstof voor mosterdgas, wachtten op de kade van de Jordaanse havenstad Aqaba. Graag wilde hij ook geld zien: ‘a very urgent matter for us’. Onze Frans ten voeten uit.
De tientallen Koerden rolden hun spandoeken voor de gerechtshof snel op. Ditmaal geen feest, zoals bij de uitspraak in eerste aanleg in december 2005. “Die twee jaar extra is voor ons niet genoeg,” zei Amir van het Halabja-Comité.

Goed nieuws. Volgende maand verschijnt mijn boek ‘Oorlog is goed voor slechte mensen’. Het is een bundeling van 47 columns die ik de laatste vijf jaar heb geschreven voor het veteranenblad Checkpoint. In scherpe, grappige, relativerende, ontroerende persoonlijke verhalen vertel ik over mijn hunkering naar Holland tijdens de oorlog in Irak, de machteloze gevoelens in Tsjetsjenië, de bijna doodbeleving in een crashende helikopter, postraumatische stressstoornis, eten, hotels en racekak. U, als oud-strijder -of die het graag had willen zijn- zult zich er zeker in herkennen.
Hoofdstukken dragen intrigerende titels als: Het D-day gevoel, Libanese lessen, Uruzgan Kan?, Met sergeant Kees in Bosnië, Bagdad Blues, Het verlies verzwegen, Raviv, Oorlog & Kroeg en Een AK voor een AK - over een ontmoeting met majoor-generaal b.d. M.T. Kalashnikov. Alles gelardeerd met fraaie ‘full colour’ foto’s. Kortom, een sieraad voor uw boekenkast. En leuk leesvoer op vakantie!
De titel is een quote van mijn gids-scharrelaar in de Bosnische hoofdstad Sarajevo ten tijde van het Servische beleg, begin jaren negentig. Hij zei me: ‘Oorlog is goed voor slechte mensen’ (‘en slecht voor goede mensen’). Dit prachtboek met ruim honderd pagina’s gaat nog geen vijftien euro kosten. Een vriendenprijsje.
Bestel alvast via de betere boekhandel of www.qvuitgeverij.nl