Laten we beginnen met onvervalste NOS-actiejournalistiek rond de Armeense Lili (12) en Howick (13) die, na achtmaal door een rechterlijke uitspraak gesommeerd zijn het land te verlaten, alsnog een verblijfsvergunning krijgen.

Op 8 september 2018 om 20.00 uur begint presentator Winfried Baijens het item van ruim 7 minuten op euforische toon: ‘Ze mogen blijven, Lili en Howick. Staatsecretaris Harbers maakt toch een uitzondering voor de tieners.’ Vervolgens komen hun advocaat (2x) en Defence for Children aan het woord. Ook Alexander Pechtold (D66) en Joël Voordewind (CU) klinken opgetogen. Geen kritische vraag waarom beide fractievoorzitters binnen een dag als een blad aan de boom zijn omgeslagen, want eerder steunden ze de uitzetting.

De betrokken staatsecretaris Justitie en Veiligheid Mark Harbers, verantwoordelijk voor asielzaken, moet het doen met een voorgelezen verklaring. Er wordt teruggegrepen naar de woorden van Mark Rutte een dag eerder: ‘En dat betekent dat je hard moet zijn tegen mensen die dat recht níet hebben.’ En een woordvoerder van de rechtbank: ‘…dat de verzoeken moeten worden afgewezen.’ Tegenstanders of critici van de nieuwe situatie komen in het geheel niet aan bod. 

Zondag 9 september om 20.00 uur vormen de kinderen opnieuw de opening en presenteert Rob Trip het tweetal alsof het vrienden zijn: ‘Lili en Howick, de twee Armeense kinderen die toch mogen blijven, zijn nog maar amper bekomen van de schrik.’  De twee zijn ‘opgelucht’ en ‘blij’, wat ze is gegund. Het item duurt 2,5 minuten en heeft weinig journalistieke waarde, want de dag ervoor bij de 20.00 uur-uitzending heeft verslaggever Edwin van den Berg al gemeld: ‘We horen dat het goed met ze gaat.’ 

Het tweede item gaat over het onderduiken van staatssecretaris Mark Harbers vanwege bedreigingen. Ongekend dat in Nederland zo’n hoge beleidsmaker vanwege dreigementen een veilig heenkomen zoekt, maar voor het NOS Journaal is dat precies 12 seconden nieuws, oftewel een twaalfde deel van de zendtijd over het onderwerp Lili en Howick in de uitzending. Emo-journalistiek voert deze dagen de boventoon. De situatie van Harbers, en daarmee de aantasting van rechtsstaat, doet er blijkbaar minder toe. 

En dan nog dit. Opmerking 1: Als in de Verenigde Staten heibel is over kinderen zonder geldige papieren wordt door de NOS steevast gewezen op het beleid van president Trump, zie: Zwartboek 8e vangst. In dit asielgeval is er geen rechtstreekse kritiek op de Nederlandse eindverantwoordelijke, lees: premier Rutte. Geen idee wat het verschil verklaart.

Opmerking 2: Een week later, op 17 september 2018, verschijnt bij NOS het bericht dat 90 procent van de Armeniërs onder een valse naam een asielaanvraag doet.’ 

Het rapport ‘Verkenning onderzoek vrijwillige terugkeer Armeniërs’ stamt uit juni 2018, en verhaalt over geveinsde ziektes en dreigen met zelfmoord. Opmerkelijk dat, hoewel drie maanden oud, de NOS pas na de verblijfsvergunning van de kinderen het rapport aandacht geeft. Eerder is het blijkbaar niet opgevallen, of er is geen research gepleegd. 

 

NOS versus Kavanaugh 

 

De NOS-redactie heeft voorkeuren en dat zult u als kijker weten. Bij een hoorzitting in de Amerikaanse senaat over de belangrijke benoeming van de republikein Brett Kavanaugh als opperrechter in het Amerikaanse Hooggerechtshof laat het NOS Journaal van 20.00 uur op 27 september Christine Ford aan het woord. Zij beschuldigt Kavanaugh van ‘seksueel wangedrag’. Ernstige zaak, verdient zorgvuldige aandacht. Volgens de commentaarstem oogt ze ‘zenuwachtig’ en moet ze soms ‘vechten tegen de tranen’. De NOS meldt niet dat het voorval plaats heeft gevonden in 1982, toen hij 17 jaar en zij 15 jaar oud was. En waarom ziet de kijker niets uit de openingsverklaring van Kavanaugh? 

 

De volgende dag, 28 september 20.00 uur, roepen vrouwen tegen een senator: ‘U vertelt alle vrouwen dat zij er niet toe doen.’ De kijker ziet wel een stemming, maar geen geëmotioneerde man in de beklaagdebank. Evenmin ziet de kijker hoe senator Lindsey Graham de Democratische partij een vooropgezet politieke plan verwijt. 

 

Voor de duidelijkheid: bij dit voorbeeld is het niet belangrijk wie gelijk heeft, maar de juiste verhoudingen zijn op twee belangrijke punten zoek. 

 

1) Overtreding van de eerste spelregel journalistiek: hoor-wederhoor.

 

2) Vergelijk de NOS Journaal-aanpak van rechter Kavanaugh met de berichtgeving over politicus Anthony Wiener en diens ongeoorloofde contact met een minderjarige in september 2017, zie Zwartboek 2evangst. Dan horen of zien de NOS-kijkers geen heibel, maar een statement dat hij is veroordeeld tot 21 maanden cel en ‘ziek’ is. Opmerkelijk verschil: Kavanaugh is voorgedragen door president Donald Trump en Wiener is lid van de Democratische partij en getrouwd geweest met een naaste medewerkster van Hillary Clinton.

 

Liegen met cijfers

 

In de uitzending van 19 september 2018 om 20.00 uur besteedt het NOS Journaal aandacht aan het topoverleg van Europese regeringsleiders in Oostenrijk. Belangrijk thema: migratieperikelen. België-correspondent Sander van Hoorn staat in Salzburg en wordt gevraagd: ‘Is dit dan de top waarop ze met dé oplossingen komen?’

Sander: ’Dat zou-ie moeten worden. Maar die top in de zomer werd tot diep in de nacht door onderhandeld. Er was een crisissfeer. Nou, dat lijkt helemáál weg te zijn. Gevoel van urgentie proef je hier eigenlijk nauwelijks meer en dat komt voor een deel door die aantallen migranten die de Middellandse Zee oversteken. Die zijn blijvend laag.’

‘Blijvend laag’ en ‘migranten’. Die woorden van Sander moeten we als kijker onthouden.

Alleen snijdt de opmerking van Sander geen hout. In de twee weken voor deze top is er een stijging van 66 procent nieuwkomers.

Ook in de periode tussen 1 januari tot 31 augustus 2018 is dat cijfer niet ‘laag’. Een kaartje met de migrantenstroom op het VRT Nieuws dezelfde dag toont een aantal van 94.500 migranten die tot dan in 2018 de boot hebben genomen of illegaal over land Oost-Europa zijn binnengekomen. In Spanje is er dit jaar een stijging van 100 procent ten opzichte van 2017. 

 

Sander vertelt verder: ‘De regeringsleiders hier die ik erover hoor die zeggen: “dat is het resultaat van ons beleid.”’ Mmm Sander, luister je niet te veel naar spindoctors? De cijfers van Eurostat, het directoraat-generaal van de Europese Unie dat ‘Asylum and first asylum applicants’ verzamelt, meldt in de eerste acht maanden van dit jaar 357.750 asielvergunningen en eerste asielaanvragen. Deze getallen horen wij niet. Neen, het toverwoord is ‘laag’. Opnieuw ‘Lying with statistics’ door de NOS bij de berichtgeving over migratie, zoals ook aangetoond in Zwartboek 8evangst.

 

Sander leert ons ook niks over de circa 1.728 verdrinkingen/vermissingen in de Middellandse Zee in de eerste 8 maanden van 2018 als gevolg van het EU-beleid (>15.000 doden sinds 2014). Het stilhouden van deze ramp grenst aan inhumane journalistiek. Zwartboek-vraag: Zou de NOS deze dodencijfers ook stilhouden op zo’n topoverleg als die mensen zijn omgekomen aan de Mexicaans-Amerikaanse grens? Ik denk van niet. Daar wekt een huilend kind al verontwaardiging op, zie Zwartboek 8evangst. Het is wederom meten met twee maten bij het NOS Journaal.

 

 Framing NOS-stijl

 

Op 28 augustus 2018 in de 20.00 uur-uitzending gaat het eerste item over een 26-jarige man, ‘zeer waarschijnlijk een man uit Pakistan’ die PVV-leider Geert Wilders bedreigt en is aangehouden op het CS van Den Haag. De terrorist in spe krijgt 28 seconden spreektijd in een filmpje dat hij zelf op internet heeft gezet. Hierin geeft hij tekst en uitleg over een aanslag op een lid van de Tweede Kamer: ‘Alleen hij [Wilders] is mijn doel, als Allah het wil, gaat mij het lukken. De reden: ze maken grappen over onze profeet.’ 

 

Zwartboek opmerking 1: Zou een man/vrouw die – willekeurig voorbeeld – premier Mark Rutte wil ombrengen ook primetime een halve minuut spreektijd krijgen? Wedden van niet! 

Rob Trip vervolgt met het plan van Wilders die een Mohammed-cartoonwedstrijd wil houden: ‘Juist vanwege die cartoonwedstrijd was het uitgerekend vandaag ook heel onrustig in Pakistan.’

Zwartboek opmerking 2: Een demonstratie van een kleine partij maakt het in Pakistan (inwonertal ruim 200 miljoen) niet ‘heel onrustig’. Pure stemmingmakerij.

Het derde item deze 20.00 uur-uitzending op 28 augustus 2018 gaat over de stad Chemnitz, in het oosten van Duitsland. Daar zijn demonstraties en rellen uitgebroken na het doodsteken van een persoon. Framing à la NOS volgt: ‘Not the murderer, but the murdered is guilty.’Niets vernemen we over de steekpartij of de motivatie van de twee verdachten, een Syriër en een Irakees. Correspondent Cees van Dam zoekt in de universiteit van Chemnitz ‘naar een verklaring voor de hardnekkigheid van rechts-extremistisch geweld in Saksen.’

Daarna heeft Cees een een-op-een-gesprek met Rob in de studio.

Rob vraagt: ‘Cees, kwam het voor de autoriteiten allemaal uit de lucht vallen wat hier is gebeurd afgelopen dagen?’

Cees op locatie: ‘Ja, dat kun je wel zeggen.’

Eh, Cees, een halve minuut eerder zei je precies het tegenovergestelde.

Voor alle duidelijkheid. Landen als Duitsland hebben een fascistisch verleden en wij allen (dus ook journalisten) moeten ervoor waken dat die tijd terugkeert. Maar door het verspreiden van eenzijdig nieuws is het NOS Journaal medeschuldig aan een klimaat waarin de journalistiek niet meer wordt geloofd. Het volgende voorbeeld illustreert nogmaals de NOS-manipulatie.

 

Steekpartij CS Amsterdam

 

De NOS Journaal uitzending van 1 september 2018 om 20.00 uur begint met de steekpartij door een 19-jarige Afghaan op Amsterdam CS een dag eerder. Daarbij zijn twee Amerikaanse toeristen zwaar gewond geraakt. De introtekst door presentatrice Astrid Kersseboom luidt: ‘De steekpartij gisteren op Amsterdam Centraal was een terroristische aanslag. Tijdens de verhoren vandaag heeft de verdachte dat toegegeven.’ Astrid plant met haar laatste zin: ‘Waarom kwam hij naar Nederland?’ een zaadje in het hoofd van de kijker.

 

Die kijker wordt eerst gerustgesteld en ziet mannen in witte overalls onderzoek doen. Volgens de NOS waren de slachtoffers ‘willekeurig’. Twee Amerikaanse toeristen op cruisevakantie zeggen: ‘Ik vind het heel erg dat het gebeurd is, maar misdaad heb je overal.’ 

Astrid stelt aan NOS-verslaggeefster Kysia Hekster, die voor het hoofdbureau van politie in Amsterdam staat, nogmaals de vraag: ‘Waarom is-ie naar Amsterdam gekomen? Weten ze dat al?’

Kysia antwoordt: ‘De politie weet dat. De man heeft in zijn verhoren vandaag vertelt dat-ie speciaal naar Amsterdam is gekomen. Hij heeft ook verklaard waarom-ie naar Amsterdam is gekomen, wanneer-ie naar Amsterdam is gekomen, maar de politie wil dit op dit moment nog niet zeggen, niets inhoudelijks over de verklaringen van de man. Je kan je voorstellen, heb ik ook aan de politie voorgelegd, dat het iets te maken heeft met de cartoonwedstrijd van Geert Wilders. Nederland is de afgelopen tijd veel in het nieuws geweest daarover, maar ook daar wil de politie op dit moment niets over zeggen.’ Zonder een splinter van bewijs is er een frame gezet dat dwars staat op de NOS-code die immers die ‘de hoogste journalistieke eisen van zorgvuldigheid’ voorschrijft. 

Misschien is de man wel naar Nederland gekomen om zich te wreken op de Nederlandse militaire aanwezigheid in zijn land, waar door bombardementen vele doden zijn gevallen?

Evenmin is de 19-jarige Afghaan de eerste migrant die iemand neersteekt of een terroristische aanslag pleegt uit haat tegen het Westen, blanken, joden of christenen. Waarom dan expliciet wijzen naar de cartoonwedstrijd van Wilders, en niet de andere mogelijkheden noemen?

Op 3 september 2018 prikt NOS Teletekst de eigen suggestieve journalistiek lek: ‘De 19-jarige verdachte heeft (…) het niet gehad over het inmiddels ingetrokken plan voor een cartoonwedstrijd, zegt het OM’. Het 20.00 uur NOS Journaal die dag corrigeert de zelfgecreëerde valse beeldvorming niet.

 

Nog iets dat opvalt bij het verslag over de mesaanslag in het CS. ‘Het NOS Journaal gebruikt niet het woord ‘islamitisch terrorisme’ of ‘een racistische aanslag’, maar spreekt algemeen over ‘terrorisme’. De man zou dus ook een radicale boeddhist of een radicale dierenbevrijder kunnen zijn, die plegen immers ook aanslagen. Bij rechtsextremisme (zie Chemnitz-verslag hierboven) wordt de link wel snel gelegd. Waarom wordt het kwaaie beestje in het ene item wél en in het andere item niet bij naam genoemd? 

 

Een (nagekomen) illustratie:

 

Website NOS.nl publiceert op 27 september 2018 het bericht ‘Grote aanslag in Nederland verijdeld: dit is wat we weten’ en op 1 oktober 2018 het bericht ‘Nieuwe Duitse rechtsextremistische groep wilde rechtsstaat omverwerpen’. Het verschil in kop en tekst, bij twee groepen die niet het beste voorhebben met democratie, druist in tegen de NOS code die immers ‘ongebondenheid’ voorschrijft en levert rechts brandstof in de afkeer van de Lügenpresse.

 

Met suggestief nieuws gaat de NOS vaker onderuit

 

‘Nederlander gooide drie explosieven naar Turks consulaat’, quote website NOS.nl op 12 augustus 2018 de Turkse consul-generaal. De NOS gooit er zelfs een Twitterbericht tegen aan. 

 

Maar controleert de NOS zulke uitspraken? Neen dus. De Turkse media betichten vier dagen later een Koerd van de PKK, die voor onafhankelijkheid vecht, van de aanslag. Dus hoezo ‘Nederlander’?

Vraagje: Waarom drukt de NOS het stempel ‘verward’ niet op deze man? Zoals bij de aanval van een 31-jarige Syriër op drie voorbijgangers in mei in Den Haag?

Een bedrijfsleider wordt na een overval door de NOS nooit geciteerd met ‘een Marokkaan overviel mijn zaak’. Zeker als het niet vaststaat. En terecht. Maar de NOS handelt in gelijke zaken niet gelijk en is daarnaast erg onzorgvuldig. 

 

En dan nog deze voorbeelden…

De enthousiaste NOS-berichtgeving op 13 augustus 2018 over de koopkrachtstijging van anderhalf procent onder kabinet Rutte voor komend jaar ‘Wat een mooie cijfers liggen er op straat’ wordt gefileerd door komiek Arjen Lubach op 23 september 2018 in VPRO’s Zondag met Lubach met de opmerking: ‘Volslagen bullshit.’

Telegraaf-columniste Nausicaa Marbe verwijt op 27 september 2018 het NOS Journaal in ‘Zo werkt de hersenspoel van de NOS’ ‘emotionele chantage’ door kinderleed in te zetten bij een item over orgaandonatie.  

 

De stand van zaken Zwartboek NOS Journaal

 

Dit is de tiende en laatste vangst van Zwartboek NOS Journaal. De reden dat ik stop is velerlei. 

 

- Het zwartboek ben ik op 20 september 2017 begonnen. Na een jaar verzamelen heb ik mijn punt kunnen maken: het NOS Journaal houdt zich in veel gevallen niet aan de eigen journalistieke code.

 

- Kijken naar het NOS Journaal werd voor mij een steeds zwaardere opgave. De kwaliteit is soms ver beneden peil, het nieuws is vaak onbetrouwbaar en de aanpak discriminerend en niet neutraal.

 

- Ander belangrijk werk, zoals het zoeken naar oorlogsmisdadigers wacht.

 

De opbrengst van alle tien de vangsten overhandig ik op 6 november 2018 aan de commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) van de Tweede Kamer. Een exemplaar stuur ik naar minister voor Mediazaken Arie Slob, en een naar de minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren, die met regelmaat waarschuwt voor de gevaren van nepnieuws. 

 

In de aanbevelingen die ik bijsluit, stel ik een academisch onderzoek voor naar de werkwijze van de NOS Nieuwsdienst tussen 2015 en 2017. Zelf heb ik me vaak moeten beperken tot de lange 20.00 uur-uitzending, maar er is zoveel meer. Mocht het onderzoek negatief uitpakken voor de NOS dan pleit ik voor een parlementaire hoorzitting over het functioneren van de belangrijkste openbare nieuwszender van Nederland. Want waarom wel het verspreiden van #nepnieuws op sociale media onderzoeken (waar ik voorstander van ben), maar niet de foute en suggestieve berichtgeving via de publieke omroep? 

 

Afhankelijk van de reactie van Tweede Kamerleden en de minister overweeg ik, mede namens ruim honderd medeklagers, aangifte te doen bij het Openbaar Ministerie tegen hoofdredacteur NOS Nieuws Marcel Gelauff wegens –ten minste- het verspreiden van nepnieuws, discriminatie en misbruik van gemeenschapsgeld. 

 

Waarom deze stap? Er rest mij dan niets anders! De NOS Ombudsman ziet de voorbeelden genoemd in dit Zwartboek NOS Journaal 1 t/m 5 als ‘Foutje is nog geen complot’. Het woord ‘complot' zegt veel over de perceptie van NOS op gefundeerde kritiek, zie verder Zwartboek 6e vangst.

 

De Raad voor de Journalistiek heeft de klachten zoals eerder opgesomd in het zwartboek op 16 juni 2018 niet ontvankelijk verklaard wegens het ‘ontbreken van een rechtstreeks belang’ van de klagers. Eerlijke voorlichting is blijkbaar geen basisrecht, ook al betaalt u daarvoor. 

 

De afgelopen maanden is tot tweemaal tevergeefs contact gezocht met de Europese organisatie Desinformation Review die zich bezighoudt met het bestrijden van #nepnieuws, onder leiding van de Nederlandse Madeleine de Cock Buning. Zie over haar: Zwartboek 8e vangst.

Nepnieuws is blijkbaar geen nepnieuws voor de Europese Unie als het niet uit komt.

Ziet u een aanvulling of verbetering, graag melden via contact@thekarskenstimes.com. Ook als u de 10 vangsten in één groot pdf-bestand wil ontvangen om het bijvoorbeeld af te drukken. Dat kost u 5 euro, voor het goede doel. Sponsors ontvangen deze pdf gratis). Alle kritische kijkers van het NOS Journaal wil ik hartelijk danken voor reacties. Slechts een deel van uw suggesties heb ik kunnen gebruiken. Het is gewoon te veel!

Voor het unembedded uitvoeren van mijn onderzoek, voor het cookies vrijhouden van deze website en voor het betalen van advocaatkosten voor advies, blijft uw steun onontbeerlijk. Geef royaal. AUB.

 

Lees hier de eerdere uitgebreide afleveringen:

Zwartboek NOSjournaal

Zwartboek NOSjournaal 1e vangst

Zwartboek NOSjournaal 2e vangst

Zwartboek NOSjournaal 3e vangst

Zwartboek NOSjournaal 4e vangst

Zwartboek NOSjournaal 5e vangst

Zwartboek NOSjournaal 6e vangst

Zwartboek NOSjournaal 7e vangst

Zwartboek NOSjournaal 8e vangst

Zwartboek NOSjournaal 9e vangst