Bent u christen, blank of Jood én toevallig slachtoffer van een terroristische aanslag? Grote kans dat u wordt gediscrimineerd door de Nederlandse Omroep Stichting (NOS)! Ook deze 13^evangst Zwartboek NOS Journaal toont het nut van de aangifte tegen hoofdredacteur NOS Nieuws Marcel Gelauff van 27 februari 2019. Hij lapt namelijk de Mediawet aan zijn laars die objectieve en niet-discriminatoire verslaggeving van de NOS eist.

Laten we beginnen met een staaltje schaamteloze journalistiek. Het NOS Journaal behandelt namelijk grote aanslagen die het wereldnieuws halen en waarbij christenen en blanken het slachtoffer zijn anders dan gelijksoortige aanslagen op moslims. Voor alle duidelijkheid: aanslagen zijn verschrikkelijk en totaal verwerpelijk, maar waarom bestaat bij de NOS dat grote verschil van aanpak? 

Sri Lanka

Op Paaszondag 21 april 2019 vinden acht aanslagen plaats op Sri Lanka die ruim 250 doden en honderden gewonden maken en gericht zijn tegen kerkgangers en buitenlandse hotelgasten in grote hotels.

Bij groot nieuws zijn de eerste genoemde feiten sterk bepalend voor het beeld, de nieuwsconsument houdt die lang vast. Naar de verantwoordelijken van de aanslag wijzen is dus secuur werk.

In de 12.00 uur NOS Journaaluitzending van 21 april 2019 vraagt presentator Jeroen Overbeek aan Zuid-Azië correspondent Aletta André: ‘De aanslagen zijn nog niet opgeëist maar waar zou je aan kunnen denken. Welke spanningen zijn er in Sri Lanka?’ Aletta antwoordt: ‘Er zijn in Sri Lanka wel spanningen tussen christenen, en dus ja eh de meerderheid van de bevolking, dat zijn de boeddhisten. Er zijn in recente jaren meerdere geweldsincidenten geweest waarbij zowel christenen als moslims en andere minderheden doelwit waren van boeddhistische monniken. (…) De boeddhisten die vinden dat hun cultuur onder druk staat en wordt bedreigd door deze minderheden maar er zijn in recente jaren niet zulke bomaanslagen geweest met christenen als doelwit.’

Dit commentaar is opmerkelijk op verschillende punten. Want: 

-De boeddhisten krijgen tussen de regels door de schuld in de schoenen geschoven. Want waarom anders zo uitgebreid praten over boeddhisten (70% van de bevolking van 22 miljoen)? De Tamils (18% van de bevolking) zijn overwegend hindoe en vochten lang voor een eigen Eelam-staat. En van moslims (9,7% van de bevolking) is wereldwijd bekend dat er lieden tussen zitten die zich voor het geloof willen opblazen. 

-Nog iets raars. Waarom speculeert in het geval van Sri Lanka de NOS over de eventuele daders, terwijl dat bij andere aanslagen, denk aan de viervoudige moord in Utrecht op 18 maart 2019 (Zie 12^evangst), de godsdienstige achtergrond juist lang niet wordt vermeld en er niet wordt gespeculeerd over spanningen tussen ‘bevolkingsgroepen’. Zwijgen over de afkomst van een dader is een te verdedigen redactionele beslissing zolang die consequent wordt gehanteerd. Maar wat blijkt in de praktijk van de NOS: op Sri Lanka zijn de daders moslims die gedreven worden door een extremistische geloofsovertuiging en om dan op voorhand boeddhisten als daders te suggereren is ronduit discriminerend.

Om 20.00 uur op deze 21ste april 2019 volgt het belangrijkste journaal, want het best bekeken en het langste, over Sri Lanka. Wat valt op in vergelijking met die andere aanslag vijf weken eerder op twee moskeeën in de stad Christchurch, Nieuw-Zeeland, door rechts-extremist Brenton Tarrant in het even lange 20.00 uur journaal op 15 maart 2019?

-a) De duur van het onderwerp. Voor de aanslag in Sri Lanka trekt het 20.00 uur Journaal 8 minuten en 26 seconden uit. Dat is ruim een kwart minder dan de aandacht in het 20.00 uur Journaal van 11,45 minuten na de aanslag in Nieuw-Zeeland. Vreemd, want in Sri Lanka vallen zeker vijfmaal meer doden.

-b) Het achterhouden van de dadergroep. Presentator Jeroen Overbeek vraagt aan correspondente Aletta André wat bekend is over de verdachten die gearresteerd zijn. Alleta wringt zich nu plots in allerlei bochten:’ Nog heel weinig op dit moment. Niemand heeft de aanslag dus opgeëist. We weten dat er dertien mensen zijn gearresteerd en de politie onderzoekt een huis waarin zij zouden hebben verbleven ten zuiden van Colombo. Verder weten we dat de daders lokaal zijn, ze komen uit Sri Lanka dat heeft de premier vanavond ook gezegd maar verder zijn er geen namen bekend van zowel de daders, of de verdachten, als de organisatie die hier achter zou zitten. De minister van Defensie heeft de media zelfs opgeroepen geen namen te publiceren omdat hij zei we niet willen dat andere extremistische organisaties hier op de een of andere manier gebruik van zouden kunnen gaan maken.’ 

Namen van verdachten zingen wel degelijk rond maar worden in de 20.00 uur uitzending niet geopperd. Alleta die enkele uren eerder nog richting Boeddhisten wijst, twittert deze avond plots: ‘Belangrijk om geen overhaaste conclusies te trekken.’

 -c) Het downplayen. Direct na de aanslag in Christchurch van 19 maart 2019 komen Nederlandse politieke leiders als premier Mark Rutte en de burgemeesters van Amsterdam en Rotterdam in het NOS Journaal aan het woord. Na de aanslag in Sri Lanka, waarbij drie Nederlanders de dood vinden, verschijnt geen enkele gezagsdrager in het 20.00 uur Journaal.

-d) De minachting. Terwijl de zwaargewonden nog vechten voor hun leven staat het NOS Journaal 45 seconden stil bij de impact van de aanslagen op de economie. Als in het eerste grote journaal na de terreuraanslag in Utrecht serieus zou worden geopperd dat zo’n moordpartij slecht is voor het toerisme naar de stad zou Holland te klein zijn.  

-e) Geen uitluid. Na de aanslag in Christchurch van 19 maart 2019 ziet de kijker na het eerste grote NOS Journaal als afsluiting 35 seconden droeve mensen en straffe commentaren over de terreurdaad. Prima. Christchurch was erg. Maar hoeveel seconden triestigheid ziet dezelfde kijker na de aanslagen in Sri Lanka, met vijfmaal meer dodelijke slachtoffers, als een soort hoofdredactioneel teken van afschuw? Nul. Nada. Ach, het zijn toch maar christenen en -blanke- westerse toeristen zullen ze bij de NOS hebben gedacht, een andere reden kan ik niet bedenken. 

Het blijft niet bij deze miskleunen. De dag na de aanslag, op 22 april 2019, kan de NOS niet langer om de waarheid heen en kopt NOS Teletekst: ‘Moslimgroep krijgt schuld aanslagen’. Op Twitter reageert Martin Koolhoven met ‘krijgen de schuld?’ en ‘Tweep des Vaderlands’ meldt: ’Als het geen incompetentie van de redactie is, is het een gestuurd narratief. En het één is nog erger dan de ander.’  

Op dinsdag 23 april 2919 biedt hoofdredacteur Marcel Gelauff zijn verontschuldigingen aan voor het betreffende NOS Teletekst-bericht. Hij geeft de schuld aan de ‘beperkte ruimte die er op Teletekst voor een kop nu eenmaal is.’ Dat heet journalistieke lariekoek. De kop: ’Moslimgroep verdacht van aanslagen’ dekt perfect de journalistieke lading.

De ‘correctie’ is illustratief over het niveau van betrokkenheid van de NOS-redactie want in de eerste zin van Gelauff staan maar liefst twee blunders. Gelauff schrijft: ’Er zijn veel reacties binnengekomen op een bericht op Teletekst op zondag 21 maart 2019 over de aanslagen in Sri Lanka.’ De maand ‘maart’ moet ‘april’ zijn en het bericht op NOS Teletekst verscheen 22 april, dus een dag later. De eerste dag van de aanslag, 21 april 2019, wentelt de NOS zich in onnozelheid over de plegers.

Twee matenjournalistiek

Meten met twee maten is Standaard Procedure bij de NOS als het aankomt op berichtgeving over moslim-terreur. Waarom? Als christenen iets fout doen uit naam van het geloof mag dat, sterker móet dat, benoemd worden, denk bijvoorbeeld aan kindermisbruik in de katholieke kerk (zie 9^evangst). Maar bij de NOS is iedereen gelijk, maar ook weer niet helemaal. Deze achterstelling geldt voor christenen maar ook voor Joden.

Op Twitter circuleren op 3 mei 2019 twee screenshots onder elkaar van artikelen over antisemitisme in Frankrijk. De ene is een jaar oud van 19 mei 2018 met de kop: ‘Groeiend antisemitisme in Frankrijk, jongeren handelen uit naam islam’  en op 3  mei 2019 met de kop: ‘Toename antisemitisme is Frankrijk, zonder duidelijke oorzaak’. Exact dezelfde foto, exact hetzelfde onderwerp maar een geheel andere conclusie.

Bij de NOS Journaal-uitzending van 20.00 uur op 3 mei 2019 over dit onderwerp worden veel hakenkruizen getoond. Uiteraard bestaat antisemitisme bij rechtsradicalen, laat daar geen misverstand over bestaan! Maar waarom dan zwijgen over de moorden door moslims op de Joodse vrouwen Sarah Halimi in 2017 en Mireille Knol in 2018? In Frankrijk worden meer joden vermoord door islamisten, denk aan de gijzeling met vier doden op de Joodse supermarkt op 9 januari 2015, dan door fascisten. Toch noemt de NOS het antisemitisme in Frankrijk anno 2019 ‘zonder duidelijke reden’ alsof het een natuurramp betreft en geen ‘man made disaster’. Deze wegkijk NOS-aanpak blijft niet beperkt tot Frankrijk of Duitsland (zie: 6e vangst). Als in Amsterdam in de Albert Cuypstraat op zaterdag 16 maart 2019 twee Joodse mannen worden neergestoken door een buurman wordt het nieuws op nos.nl behandeld als een ‘steekpartij’. Er wordt niet gesproken, ook naderhand niet, over de mogelijke radicalisering van de aanvaller. Op het woord Islam in negatieve zin rust een taboe bij de NOS, zo lijkt het. 

-Bij een onderwerp over het religieuze huwelijk kopt nos.nl op 24 april 2019: Mensen die eerst voor de kerk trouwen, moeten boete krijgen. Dit is niet alleen het verspreiden van nepnieuws. Want het is schier onmogelijk om eerst in een kerk te trouwen en dan pas voor de wet. Het onderwerp gaat om moslimhuwelijken, maar dat mag je als lezer die alleen de kop van het artikel leest niet weten. 

-Roepen moslimterroristen vanuit de gevangenis van Vught 'Allahoe Akbar' tijdens de dodenherdenking op 4 mei 2019, dan doet nos.nl dat in eerste instantie af met ‘gejoel’. 

-Als de Verenigde Staten de Egyptische Moslimbroederschap op de zwarte lijst wil zetten als buitenlandse terreurorganisatie beschrijft nos.nl op 1 mei 2019 dat de groep streeft ‘naar een democratische samenleving gebaseerd op islamitische principes’.

Wat Twitteraar Roelof Bouman doet verzuchten: ‘Want bij de @NOS kan een geheelonthouder best alcoholist zijn’. Nos.nl op 27 april 2019 bestempelt daarentegen een zwaar vervolgd volk in het Midden-Oosten als heidens.

Wat oorlogsverslaggever Harald Doornbos boos maakt: ‘Extra pijnlijk dat je uitgerekend de Yazidi’s “heidens” noemt omdat dit dus precies ook het #IS-argument was/is om dit volk uit te roeien.’ 

Genoemde voorbeelden, die de NOS soms na een storm van protest corrigeert, zijn geen toevallige fouten, daarvoor gebeuren dergelijke misstappen te vaak voor een professionele organisatie. Het typeert een consequente vooringenomenheid bij de NOS-redactie. Zo ook bij het volgende onderwerp:

Liegen met statistieken

Het 18.00 uur Journaal van 27 maart 2019 besteedt aandacht aan de migrantenstroom naar Europa via de Middellandse Zee. Presentatrice Simone Weimans zegt: ‘De Europese Unie stopt met Operatie Sophia het oppikken van migranten in de Middellandse Zee die vanuit Libië Europa proberen te bereiken.’ Op het studiobord verschijnen cijfers die de aantallen geredde migranten moeten aangeven: ‘22.000 in de eerste maanden van 2017. In dezelfde periode in 2018 was dat aantal met ruim 6.000 al fors minder en in dit jaar tot nu toe iets meer dan 500.’

Nou, denkt de kijker, dat valt allemaal wel mee met het oppikken van drenkelingen want alles bij elkaar opgeteld kom je tot 28.700 geredde personen. De creatieve NOS "vergeet" de rest van het jaar met de zomer waarin het cijfer spectaculair groeit vanwege de betere weersomstandigheden.

De specialist EU-Vluchtelingencommissaris Dimitris Avramopoulos komt dan ook met een heel ander getal over het stopzetten van Operatie Sophia: De EU heeft 730.000 migranten/vluchtelingen opgepikt uit de Middellandse Zee middels Operatie Sophia. Dat is grofweg 25 maal !!! zoveel mensen die naar Europa zijn gehaald door de EU dan de cijfers die de NOS toont. Liegen met statistieken - waarbij je bevindingen die niet goed in het politieke plaatje passen weg laat- blijkt inmiddels een handelskenmerk van de NOS, zoals 8e vangst en 10e vangst ook duidelijk maken. 

De NOS kan niet rekenen

De NOS is slecht in cijfers toont ook het item ‘Noorwegen is wereldkampioen elektrisch rijden' van 20.00 uur Journaal van 27 maart 2019 aan. Totaal karren er zo’n 8,4 miljoen auto’s over de Nederlandse wegen. Presentatrice Annechien Steenhuizen meldt daarover: ‘Terwijl in Nederland 1 op de 14 auto’s elektrisch is, is dat in Noorwegen 1 op de 3.’

Dat brengt twitteraar KorstiaanP tot de rekensom: ‘er zijn 145095 ev’s op de weg. Dat is 1,8 % Hiervan zijn er 47.481 volledig elektrisch. Dat is 0,6%. Moeilijk hè, rekenen.’ Het kan een foutje zijn van de NOS maar in de NOS herstelrubriek zien we geen correctie.

Misrekeningen mogen blijkbaar bij de NOS als het ten goede komt aan het groene imago van de nieuwsdienst. Zo merkt ook Remco de Boer op in een opiniestuk in het Financieele Dagblad van 8 mei 2019  naar aanleiding van de NOS Journaal 20.00 uur uitzending van 24 april 2019 waarin GroenLinks en PvdA in anderhalve minuut hun plannen kunnen etaleren over energietransitie zonder kritische vragen, zoals of verplaatsing van industrie de CO2-uitstoot wereldwijd doet afnemen.

Trump bashen

Bij de NOS hebben ze een hekel aan de Amerikaanse president, zoals u in de vangsten 3^evangst, 7^evangst en 11^evangst kunt nalezen. En dat houdt niet op.

Twitteraar Erik de Vlieger maakt zich boos over ’een nieuw dom/obsessief hoogtepunt van een NPO stagiaire’ in een NOS-Tweet die de optocht van de Koninklijke Familie op 27 april 2019 bezingt: ‘Je ziet de magie van het koningshuis. Dit zal in de VS niet gebeuren, dat Trump met zijn familie zo ontvangen wordt.’ Een onzinbericht uit de NOS-koker voor wie de goedbezochte rally’s van Trump kent. 

Ook noemt de nos.nl op 27 april 2019 een 'laatdunkende' Trump met zijn 72 jaar de oudste president van de VS en dat is toch echt Ronald Reagan, geboren in 1911 en van 1981 tot 1989 president van de VS. 

Israël bashen

Er bestaat geen land waarover de NOS zo vaak nieuws moet corrigeren of terugroepen als over Israël. Zie voorbeelden in 7e vangst, 8e vangst en 12e vangst. 

In het Jeugdjournaal van 31 maart 2019 ziet de kijker beelden uit Ramallah uit 2015 versneden met beelden bij protesten aan de grens met Gaza uit 2019. 

Kijker Olaf Oudgenoeg beklaagt zich bij de NOS over de 20.00 uur uitzending van 26 maart 2019: ‘U heeft het over de Hamas beweging, die de Gaza bestuurt. Hamas is een terreurbeweging. Het wordt als terreurbeweging erkend door de EU en de Nederlandse overheid. Waarom noemt u dit feit niet.’

Rechts bashen

Uit de berichtgeving over de wel/niet terechte geïnde (reis)onkosten van politici spreekt de voorkeur van de NOS. 

Over Forum voor Democratie kopt nos.nl op 24 april 2019: ‘Ook FvD-Kamerlid Hiddema krijgt mogelijk te hoge vergoeding.’ En op 25 april 2019 is beoogd Eerste-Kamerlid Henk Otten de opening van het 20.00 uur Journaal omdat hij zichzelf ruim 30.000 euro heeft uitbetaald, geld uit de partijkas. Duur item 3 minuten 52 seconden.

Als D66-Europarlementariër Sophie in ’t veld wordt beticht van forse zelfverrijking van ‘het gaat mogelijk om vele honderdduizenden euro’s’ kopt NOS Teletekst: ‘Sophie in ‘t veld in het nauw’. En bij de 20.00 uur uitzending op 6 mei 2019 van het NOS Journaal krijgt ze van de 32 seconden zendtijd over het item 20 seconden ruimte om haar zegje te doen, zonder enige kritische vraag. Bij dubieuze geldzaken wordt D66 door de NOS vaker uit de wind gehouden, zoals 5e vangst aantoont bij de gift in natura van 135.000 euro voor een flat in Scheveningen aan toenmalig D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold.  

Bij de NOS zijn ze links, maar niet pro-Socialistische Partij klaagt NOS-zwartboeklezer Franck Tranquille over het filmpje Hans Brusselmans, een persiflage op eurocommissaris Frans Timmermans (PvdA). Daarover schrijft de NOS dat mensen het stom vinden en ze posten ook drie tweets van negatieve reacties. 'Terwijl er duizenden meer reacties zijn die juist positief zijn. Een duidelijker voorbeeld van Fake New NOS is er haast niet: altijd weer 'journalistiek' van één kant en nooit de andere kant laten zien.’ Waarop de NOS reageert met:

Ziet u een aanvulling of verbetering, graag melden via contact@thekarskenstimes.com. Deze annex - 13e vangst wordt doorgestuurd naar de Officier van Justitie die zich bezighoudt met de aangifte, zoals gedaan op 27 februari 2019 in Den Haag tegen de Nederlandse Omroep Stichting en tegen hoofdredacteur Marcel Gelauff van NOS Nieuws wegens discriminatie en misbruik van overheidsgelden.

Alle kritische kijkers van het NOS Journaal wil ik opnieuw hartelijk danken voor de reacties via mail, Twitter of Facebook. Slechts een deel van uw voorbeelden heb ik kunnen gebruiken. Het is gewoon te veel en het zwartboek moet geen droge opsomming worden. Maar blijf sturen, graag met duidelijk commentaar en de link van de uitzending/artikel en maak een screenshot. Alles wordt bewaard en zoals u weet ben ik een voorstander van een groot academisch onderzoek over de werkwijze van het NOS Journaal. Dus wie weet wordt het ooit gebruikt.

Voor het uitvoeren van dit onderzoek is uw financiële steun ontzettend belangrijk. Geef royaal voor een betere journalistiek. Als tegenprestatie mag u de vangsten Zwartboek NOS Journaal van september 2017 tot en met mei 2019 gratis teruglezen: 

Zwartboek NOSjournaal

Zwartboek NOSjournaal 1e vangst

Zwartboek NOSjournaal 2e vangst

Zwartboek NOSjournaal 3e vangst

Zwartboek NOSjournaal 4e vangst

Zwartboek NOSjournaal 5e vangst

Zwartboek NOSjournaal 6e vangst

Zwartboek NOSjournaal 7e vangst

Zwartboek NOSjournaal 8e vangst

Zwartboek NOSjournaal 9e vangst

Zwartboek NOSjournaal 10e vangst

Zwartboek NOSjournaal 11e vangst

Zwartboek NOSjournaal 12e vangst