Fidel Castro in 39 citaten

Biografie met citaten van en over de Cubaanse 'último líder' Fidel Castro.

1. Fidel Alejandro Castro Ruz over zijn geboorte:

'Op 13 augustus, 1926. Als je de tijd wil weten, ik denk dat het rond twee uur in de morgen was. Misschien had dat iets te maken met mijn guerrillaspirit, met mijn revolutionaire activiteiten.'

2. Fidel over Angel Castro, een Spaanse soldaat uit Galicia die ooit tegen onafhankelijkheidsstrijders vocht op Cuba en later een grote landeigenaar werd:

'Mijn vader was duidelijk een erg actieve ondernemend persoon en had een instinctieve wijze van organiseren.'

3. Fidel over zijn moeder Lina Ruz, ooit het dienstmeisje van zijn vader:

'Mijn moeder was erg gelovig en ze leerde lezen en schrijven toen ze al bijna volwassen was.'

4. En over zijn geboortedorp Mayarí, later vertolkt in het wereldberoemde 'Chan Chan' van de Buena Vista Social Club. 'De Alto Cedro voy para Marcané, Llego a Cueto voy para Mayarí', alles in gesprek met de Braziliaanse priester Frei Betto in 1985:

'De hutten waar de arbeiders en hun familie woonden lagen verspreid langs de hoofdweg waaronder de weg die voerde naar de spoorbaan die gebruikt werd voor het transport van het suikerriet.'

5. De ambitieuze Fidel dreef al snel zijn zin door. Al moest hij daarvoor zijn eigen vader bedreigen, aldus biograaf John Gerassi:

'Ik ga naar school of anders brand ik dit hele huis af tot de grond.'

6. Omdat arme leerlingen geen vlees kregen bij de schoollunch organiseerde Fidel met zijn broer Raúl een hongerstaking die mislukte:

'Het was mijn eerste nederlaag. Er zouden velen volgen. Maar deze maakte me kwaad.'

7. Sowieso was scholier Fidel Castro geen hoogvlieger, erkent hij later in zijn lijfblad Diário de la Revolución Cubana:

'Nooit had ik goede cijfers voor wiskunde, grammatica en andere onderwerpen, behalve geschiedenis, het leervak waar ik het meest van hield.'

8. Fidel Castro had hele andere plannen, namelijk een revolutionaire loopbaan, zegt hij tegenover biograaf Gerassi:

'Ik wilde een soldaat worden. Ik begon met het organiseren van actiecellen. Ik verwachtte dat de leiders van de bestaande partijen de strijd zouden aanvoeren. Ik wilde alleen een geweer en mijn plicht doen. Maar geen van de leiders stapte naar voren. Toen werkte ik mijn eigen strategie uit.'

9. Een Amerikaans inlichtingenrapport omschreef Fidel Castro in zijn studententijd rond 1947:

'Een typisch voorbeeld van een jonge Cubaan van goede afkomst die, bij gebrek aan ouderlijk toezicht of echte opleiding, snel tot een volwaardige gangster zal uitgroeien.'

10. Fidel Castro klonk in iedere geval overtuigend in maart 1950 in zijn strijd tegen de Cubaanse dictator Fulgencio Batista:

'Geketend leven is een oneervol leven.'

11. In het slotpleidooi van zijn proces in augustus 1953, na zijn eerste grote revolutionaire daad, een mislukte aanval op de kazerne van Moncada op 26 juli, en waarbij hij tot 15 jaar celstraf werd veroordeeld, zei hij:

'De geschiedenis zal me vergiffenis schenken.'

12. Zijn echtgenote, Mirta Diaz-Balart (Castro trouwde tweemaal en verwekte zeker negen kinderen) was niet zo vergevingsgezind toen zij een brief van Fidel in handen kreeg, gestuurd uit de gevangenis op 31 januari 1954 en gericht aan zijn minnares Natalia Revuelta, de latere moeder van dochter Alina:

'Van een honingsoort krijg je nooit genoeg. Dat is het geheim van jouw brieven.'..Ik hou van je handschrift, zo fijn, vrouwelijk, onmiskenbaar.'

13. Fidel had een vooruitziende blik in 1959 na het verjagen van de Cubaanse dictator Batista op 1 januari:

'Wie de macht met kracht neemt, kan niet op een andere manier regeren.'

14. Eerst was er trouwens de glasharde ontkenning over zijn politieke idealen in een persverklaring in Havana op 13 januari 1959:

'Niet ik noch de beweging zijn communistisch, maar we hoeven niet te zeggen dat we anti-communistisch zijn om de buitenwereld te plezieren.'

15. Dat wereldbeeld wankelt in Washington op 18 april 1959 voor een zaal vol Amerikaanse krantenuitgevers:

'Er zit geen communisme of marxisme in onze ideeën, alleen representatieve democratie en sociale rechtvaardigheid.'

16. Het verbale steekspel tussen VS en Cuba begint met Castro's 1 mei-toespraak van 1961:

'Moge Kennedy niet van socialisme houden, wij houden niet van imperialisme en kapitalisme. Wij hebben even veel recht ons te beklagen over het bestaan van een kapitalistisch, imperialistisch regime op 90 mijl van onze kust, als hij over het bestaan van een socialistisch regime op 90 mijl van zijn kust.'

17. En definitief kiest hij kleur op 2 december 1961:

Tot de laatste dag van mijn leven zal ik marxist-leninist zijn.'

18. Een aanhangsel van Rusland wil Castro zich echter niet noemen op 22 november 1963:

'Mij vragen of ik een pion in een Russisch schaakspel ben, is hetzelfde als publiekelijk een vrouw vragen te ontkennen dat ze prostituée is.'

19. Op het hoogtepunt van de Cuba-crisis waarschuwt VS-President John Kennedy in een radiotoespraak op 22 oktober 1962 de Cubaanse leider, zonder hem bij naam te noemen, voor de plaatsing van Russische kernwapens op het eiland:

'De laatste week is er onweerlegbaar bewijs verzameld dat een reeks raketinstallaties in aanbouw zijn op dat onvrije eiland.'

20. Juanita Castro, zuster van Fidel en Raúl, had er in 1964 ook genoeg van en vluchtte:

'Mijn broers Fidel en Raúl hebben van Cuba een enorme gevangenis gemaakt omgeven door water. De mensen zitten vastgenageld aan een kruis van kwelling opgelegd door het internationaal communisme.'

21. Fidel Castro kijkt in Chili, toen geregeerd door de linkse president Salvador Allende, in 1971 tegenover studenten terug op zijn jeugd en de keuzes die hij maakte:

'Ik was de zoon van een landeigenaar – dat zou voor mij een reden kunnen zijn om een reactionair te zijn. Ik studeerde aan religieuze scholen die werden bezocht door de zonen van de rijken – een andere reden om reactionair te zijn. Ik woonde op Cuba, waar alle films die werden vertoond 'made in USA' waren – een derde reden om reactionair te zijn. Ik studeerde aan een universiteit waar van de duizend studenten slechts 30 anti-imperialistisch waren, en ik was er één van.'

22. Fidel Castro analyseert in 1971 tegenover Chileense studenten ook nog even de klassenstrijd:

'Op een dag kreeg ik een kopie van het Communistisch Manifest in handen. Daar las ik zinnen die ik nooit vergeet. Zoals dat de bourgeoisie ons ervan beschuldigde dat wij privé-eigendom wilde afschaffen. Terwijl de waarheid was dat privé-eigendom al was afgeschaft voor negen-tiende van de bevolking en daarom alleen kon slaan op de rest.'

23. Nederlanders hadden ook zo hun ideeën, zoals VVD'er Harm van Riel over het voorgenomen bezoek van minister van Ontwikkelingssamenwerking Jan Pronk (PvdA) aan Cuba in de Eerste Kamer op 18 november 1975:

'De heer Fidel Castro is een zuivere dictator, maar wel een linkse. Jarenlang is de burgerij in Cuba volledig geterroriseerd, op een wijze als in Spanje en Griekenland onbekend was. Straks zullen wij beleven – ik hoop het van niet voor de man – dat de heer Fidel Castro in het Nederlandse Parlement moet worden herdacht, een eer die anderen niet ten deel zal vallen of gevallen is. Gezien de internationale politieke situatie en onze verbondenheid met de Verenigde Staten valt het bezoek van de heer Pronk slechts ten scherpste af te keuren, voor wie de vrijheid lief heeft.'

24. Fidel Castro mijmert aan de kust waar hij landde met het schip Granma op 2 december 1956 tijdens een filmopname in het jaar dat hij aftreedt als eerste-minister (1959-1976) om president te worden. Van de 82 opvarenden zouden 12 de eerste weken overleven:

'Het was een extraordinair project. Deze plek is heilig.'

25. Het offer was niet voor niks, meent Fidel op 4 augustus 1985, vier jaar voor de val van Berlijnse muur:

'Het kapitalisme heeft geen overlevingskans.'

26. Intussen heeft hij onbedoeld navolgers grapt GPV-senator Jan van der Jagt die vindt dat premier Lubbers te lang lult tijdens de algemene beschouwingen over de rijksbegroting in de Eerste Kamer op 26 november 1985:

'Een journalist vergeleek de minister-president met Fidel Castro. Tot troost van de minister-president zij gezegd, dat deze vergelijking niet sloeg op de inhoud van zijn rede, maar op de lengte. De duur daarvan was vier uur.'

27. Toen de Russische hulp wegviel, en daarmee de goedkope olie-import en de lucratieve suikerexport, had Cuba het niet makkelijk geeft Fidel Castro toe op 29 december 1991:

'Dit is de meest moeilijke periode in de geschiedenis van Cuba. Niet alleen de moeilijkste periode van de Revolutie, maar het moeilijkste in de Cubaanse geschiedenis.'

28. Niet gezeurd. Democratie kent ook schijnheiligheden bedoelt Castro in een gesprek met de Nicaraguaanse schrijver Tomás Borge in 1992:

'Athene, geldt als het prototype van de democratie, maar telde 40.000 burgers en 90.000 slaven!'

29. Fidel Castro zegt waar het echt op staat in maart 1995 in Kopenhagen bij de Wereldtop over Sociale Ontwikkeling:

'Het kapitalisme is de bron van veel ziektekiemen, de maffia heeft het kapitalisme uitgevonden.'

30. Fidel Castro overleefde naar eigen zeggen ruim 600 moordaanslagen, veelal geïnitieerd door de Amerikaanse inlichtingendienst CIA. In april 2004 minimaliseert hij tegenover regisseur Oliver Stone het gewenste effect:

'Als ik morgen sterf, kan mijn invloed toenemen.'

31. Fidel Castro over het buitenlandbeleid van de VS na 9/11 bij de jaarlijkse viering van de 'Dag van de Arbeid' op 1 mei 2005:

'Er bestaat een Nazi-doctrine voor een preventieve verrassingsaanval op iedere donkere uithoek van de wereld. Grotesk worden zestig staten of meer aangewezen als mogelijke doelwitten. Daaronder natuurlijk Cuba, want ons volk is mikpunt nummer een.'

32. Terwijl er geen reden voor angst is bij de Amerikanen, volgens Castro op de dag van de onafhankelijkheidsoorlog, 26 juli 2006:

'De buren van het noorden hoeven zich niet ongerust te maken, ik ben niet van plan mijn taak honderd jaar uit te oefenen.'

33. Fidel Castro, inmiddels 81 jaar oud, draagt na anderhalf jaar ziekbed op 19 februari 2008 zijn functie als president (1976-2008) en opperbevelhebber van de strijdkrachten (1959-2008) over aan zijn broer Raúl. Hij verdient daarmee het predicaat 'úlitmo líder', de langst regerende communistische leider ooit:

'Mijn landgenoten, die me opnieuw in de volksvertegenwoordiging hebben gekozen, deel ik mee dat ik het ambt van staatsraadsvoorzitter en opperbevelhebber nastreef noch zal aanvaarden.'

34. Verklaring van Castro waarin hij tevens afstand doet als secretaris (1961-2011) van de enige toegelaten partij op het eiland, Partido Comunista de Cuba, op 18 april 2011:

'Weet dat mijn gezondheidssituatie ernstig is maar dat ik gerust ben, de Revolutie zal doorgaan.'

35. Brief geschreven door voetballer Diego Maradonna op 16 januari 2015:

'Fidel als ik iets van jou heb geleerd in deze lange jaren van serieuze en mooie vriendschap is dat loyaliteit geen prijs kent, dat een vriend meer waard is dan al het goud van de wereld en dat ideeën niet onderhandelbaar zijn.'

36. Een bewoonster van Havana toont eind januari 2015 aan een journalist haar bonnenboekje voor levensmiddelen en werpt een blik op de toekomst:

'Per maand krijgen we per persoon een pond suiker en een pond kip. Geen koevlees. De Amerikaans-Cubaanse besprekingen moeten de ellende van de decennialange boycot verminderen. De communistische partijbonzen denken zo dat ze het post-Fidel tijdperk kunnen overleven. Zijn broer Raúl heeft geen macht.'

37. Nog altijd levend en trappend steunt Fidel op 10 maart 2015 de Venezolaanse president Nicolás Maduro nadat Barack Obama hem een gevaar voor de Amerikaanse nationale veiligheid noemde:

'Ik feliciteer je met je briljante en moedige toespraak tegen de brutale plannen van de Amerikaanse regering.'

38. Enkele classificaties die biograaf Georgie Anne Geyer noteerde over Fidel Castro:

'Hij was een Derde Wereld Napoleon, het hoofd van het eerste linkse fascistische regime in de geschiedenis, een psychopathische caudillo, Jezus Christus op aarde, een Caraïbische Proteus, een guerrilla-prins, een klassieke opportunistische zoon-van-een-hoer.'

39. Fidel Castro's afsluitende woorden bij elke openbare toespraak en inspiratiebron van miljoenen mensen in Latijns-Amerika:

'Patria o muerte. Venceremos!' - 'Vaderland of de dood! Wij zullen overwinnen!'

Fidel Castro overleed 90 jaar oud om 22.29 uur, 25 november 2016. 

Goed stuF