Deze week had ik de Nederlandse pater Frans van der Lugt aan de telefoon. Hij is de enige Nederlander, zo ver ik weet, nog woonachtig in de belegerde Syrische stad Homs. Het is in de stad dit moment zo gevaarlijk dat er zondag geen referendum gehouden kan worden over de nieuwe grondwet. ‘Mensen durven nauwelijks de straat op door de beschietingen’, meldt hij. Even wist de 73-jarige Jezuïet de belegerde stad te verlaten. ‘Ik ken de kleine wegen’, zegt hij vanuit de hoofdstad Damascus. ‘Ik zwaaide naar de militairen en reed door.’ De volgende dag keert hij terug naar de derde stad van Syrië, die inmiddels is uitgegroeid tot het revolutionaire centrum van de elf maanden durende opstand tegen president Bashar al Assad. ‘Ik help 500 families met eten, medicijnen en geld. Er is voedsel en sommige winkels zijn open maar veel mensen hebben geen inkomen.’

Dag en nacht zijn explosies en geweerschoten hoorbaar in Homs, laat hij weten. De telefoonverbindingen zijn afgesneden en elektriciteit is er ‘af en toe’ in Van der Lugts wijk Boustan Diwan. De centraal gelegen christelijke buurt is in handen van de gewapende opstandelingen, het Vrije Syrische Leger. ‘Ze lopen door mijn straat en hebben versperringen opgeworpen.’ Driekwart van de wijkbewoners is gevlucht, hoewel de vernielingen meevallen. ‘Bij de kerk om de hoek zijn de ruiten gesneuveld.’ Zijn klooster is nagenoeg onbeschadigd. ‘Een paar kogels vlogen door mijn raam. Dat was serieus.’ In zijn wijk heeft hij geen gewonden of doden gezien. Veel groeperingen maken gebruik van de anarchie om te plunderen, maar hij waarschuwt voor overdrijving.

‘Het is niet zo dat je door Homs loopt met het idee van een gebombardeerde stad. Er is vooral plaatselijke schade, zoals een kapotte voorgevel van een café en gehavende winkels. Huizen die zijn uitgebrand. Wel ligt overal vuilnis op straat omdat het al maanden niet is opgehaald.’ De zwaarste gevechten en vernielingen vinden plaats rond de westelijke wijk Baba Amr in de buurt van de universiteit. Daar zijn de laatste weken naar zijn schatting 200 mensen omgekomen. Daar stierven woensdag de 22ste bij beschietingen twee journalisten, The Sunday Times-verslaggeefster Marie Colvin en de Franse fotograaf Rémi Ochlik.

Pater Van der Lugt: ‘Iedereen verwacht dat het leger nu ook andere wijken onder controle van de opstandelingen gaat aanvallen.’ De geestelijke, die al 25 jaar in de stad woont, schat dat nog steeds meer dan de helft van de één miljoen inwoners achter de opstandelingen staat. ‘De toekomst is wel heel onzeker. Niemand weet wat die brengt.’

Het hele verhaal Geen referendum in Homs staat in De Pers. De foto van Frans van der Lugt nam ik vorige maand in zijn klooster in Homs.