De door ministers van Justitie gebezigde uitspraak dat 'Nederland geen vluchthaven van oorlogsmisdadigers' mag zijn, wordt door de feiten gelogenstraft. De staat heeft nog slechts zicht op 150 van de 800 verdachten van oorlogsmisdrijven of misdaden tegen de menselijkheid die sinds de jaren negentig in Nederland asiel hebben gevraagd. Dit blijkt uit nog niet gepubliceerde cijfers van het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Een deel van de 800 is na afwijzing doorgereisd naar een derde land, de rest verblijft illegaal in Nederland. Om hoeveel mensen het gaat is onbekend. Volgens het ministerie waren het er 350 in 2008, maar dat was een schatting. ‘Omdat gedwongen uitzetting niet te realiseren is, zijn wij het zicht kwijt,’ laat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) weten.

De IND heeft een aparte unit op het hoofdkantoor in Hoofddorp die zich bezighoudt met deze zogeheten 1F-gevallen. Volgens het VN-vluchtelingenverdrag (artikel 1F) zijn asielrechten niet van toepassing als er ernstige redenen zijn te veronderstellen dat de persoon oorlogsmisdrijven, misdrijven tegen de menselijkheid of andere ernstige niet-politieke misdrijven heeft bedreven.

Jaarlijks onderzoeken 25 IND-specialisten onder leiding van unit-hoofd Alette Doreleijers het verleden van circa honderd verdachte asielzoekers. Na gedegen onderzoek blijkt gemiddeld een kwart ‘1F-geval’. Hun asielverzoek wordt afgewezen, maar is met beroepsprocedures tot drie jaar te rekken. ‘In 2010 ging het om 25 personen en in 2009 om 30 personen. De helft bestond uit Afghanen, met name folterende ex-communisten en een kwart uit Irakezen, veelal aanhangers van Saddam Hoessein.’

Na afwijzing worden de 1F’ers aangemerkt als ongewenst vreemdeling. Maar gemiddeld verlaten jaarlijks niet meer dan tien 1F-gevallen, ons land. De rest verdwijnt uit beeld. ‘Die situatie is niet wenselijk’, stelt een IND-medewerker. ‘Daarnaast zijn er zo’n 35 oorlogsmisdadigers die Nederland niet kan uitzetten omdat zij in eigen land gevaar lopen op marteling of de doodstraf. Tot nu toe is van een grote toestroom van misdadigers uit landen met verdreven regiems in het Midden-Oosten nog geen sprake, maar de Arabische lente is nog niet voorbij. Unit-hoofd Doreleijers: 'Het laatste half jaar onderzochten we minder dan tien verdachten uit de regio.  We houden het scherp in de gaten' Alle 1F-dossiers gaan standaard naar het Landelijk Parket voor eventuele vervolging. Het overgrote deel van de circa 800 verdachten is echter nooit voor een rechtbank verschenen.

Het verhaal Honderden oorlogsmisdadigers zijn onvindbaar staat in de Pers. Vorige blogs over hetzelfde onderwerp, waar ik veel over heb geschreven, kunt u terugvinden door te zoeken op woorden als 'beulen' en 'oorlogsmisdadigers'. De foto van een hangende pop maakte ik afgelopen augustus in Tripoli.