Met een lichte trilling in zijn stem leest de man de twintig in steen gebeitelde namen op van de Armeense leraren die in 1915 protesteerden tegen vervolging van hun volk in het toenmalige Ottomaanse rijk. Een tragedie die uitmondde in de grootste genocide tot dan in de geschiedenis. Ruim een miljoen Armeniërs werden omgebracht in Turkije of in de Syrische woestijn gedreven zonder water en voedsel. De leraren die alleen vreedzaam protest aantekenden werden opgehangen. Met de huidige onlusten die het Midden-Oosten in hun greep houden, komt de twijfel bij de kleine Armeense minderheid te midden van ruim 20 miljoen hoofdzakelijk islamitische Syriërs weer boven.
Mijn gesprekspartner, die uit voorzichtigheid anoniem blijft, twijfelt. Voor het genocide-monument zegt hij: 'De Arabieren zijn niet zoals de Turken, over wie de Franse schrijver Victor Hugo zei: als je ruïnes ziet dan zijn de Turken langsgeweest, zulke barbaren waren het.' We lopen verder en trots toont hij de uitbreiding van het kerkhof. Zolang Armeniërs in Syrië leven zullen ze hier in dit noordoostelijke stadsdeel worden begraven. Terug in zijn kantoor ziet hij het probleem breder: 'Islamieten kennen de democratie niet. Alleen het zwaard'. De protesten zoals in Dera'a kunnen ontaarden in chaos en dan wordt het gevaarlijk voor de christelijke minderheid. 'Oké, je hebt nu de VN en de media. Maar in Irak kwam een zwakke regering aan de macht en zie wat er met de christenen gebeurde. Ze werden gedood en verdreven.'
Zijn strohalm is president Bashir al-Assad, Die behoort tot de sjiitische Alawieten, zelf een minderheid ten opzichte van de soennitische moslims die zo'n driekwart van de bevolking uitmaken. 'Alles blijft goed zolang deze regering er is. Christenen en islamieten zijn nu gelijk voor de rechtbank en op straat.' Op 24 april was de gedenkdag van de Armeense genocide die in 1915 begon. De Amerikaanse president Obama noch de Turkse regering bestempelde de massamoord op Armeense mannen, vrouwen en kinderen als volkerenmoord, wat wel wordt gezegd over het lot van de omgekomen joden in de Tweede Wereldoorlog. De man was teleurgesteld. Zonder erkenning kan de geschiedenis zich makkelijk herhalen. 'Ik ken de verhalen van mijn opa die uit Turkije werd verdreven en de agenten die hem naar Syrië voerden. 'Ik weet wat er toen gebeurde.' Over de toekomst is hij daarom ambivalent. Veel Armeniërs baten de beste winkels van Aleppo uit waar gesluierde vrouwen de nieuwste kleren kopen. De hoogste geschoolde technici zijn Armeniërs maar veel vertrekken ook naar de VS en Frankrijk, nu het nog kan. 'Alle christenen in het Midden-Oosten hebben angst.'
Het artikel Alle christenen staat bang plus reacties staat in De pers. Op de foto het monument voor de ruim één miljoen doden van de genocide in 1915. Een volkerenmoord die overigens nog niet erkend is door landen als de Verenigde Staten, Israël en Turkije.
op Twitter: @arnoldkarskens
op Facebook
Steun de stichting Onderzoek Oorlogsmisdaden
Nodig Arnold uit voor Spreekbeurt of Masterclass
2020. Voor verraders zou geen plaats zijn...(ism Cees van Hoore). Het ontluisterende verhaal over de vervolging van WO2-misdadigers in Nederland tussen 1945 en 2020. Bestel
2019. Alle pijn van de wereld. Een roman over oorlogsverslaggeving die de kern én de gevolgen van een goddelijke gekte blootlegt. Bestel
2020/2019/2018/2017. Een opzienbarende verzameling van fouten, halve waarheden en hele misleidingen door de NOS. Gratis te lezen op de weblog.
2018. Operatie laat niets in leven. (ism Henk Willem Smits) Het bizarre leven van Guus Kouwenhoven, Nederlands grootste oorlogsmisdadiger van de laatste decennia. Bestel
2018: Nepnieuws explosie. Desinformatie in de Nederlandse media (bijdrage). Bestel
2016. Help, er staat een terrorist in mijn keuken - tips en overlevingslessen bij een terreuraanslag thuis, op het werk of op het terras. Bestel
2009. Het verhaal van Nederlanders die vochten onder vreemde vlag.
2002. Een overlevingshandboek voor journalisten, hulpverleners en avonturiers.
2001. Pleisters op de ogen, pleister op de mond. De geschiedenis van de Nederlandse oorlogsverslaggeving van Heiligerlee tot Kosovo.
1995. Autobiografische verhalen uit de oorlog.
Voor de volledige lijst zie KB.nl of Klik hier voor meer info over deze boeken