Met veel bombarie is eindelijk het proces tegen de Nederlandse oud-SS'er Heinrich Boere in Aken begonnen. Ik was er naar toe gereden met nabestaande Teun de Groot hier vooraan op de foto.... Als blikken konden doden dan had 88-jarige SS'er Heinrich Boere al de eerste zittingsdag het loodje gelegd in de uitpuilende rechtzaal van het Landgericht. Minutenlang woedde een woordenloze strijd tussen de verdachte van een drievoudige moord in 1944 en de zoon van zijn slachtoffer Teun de Groot. Zittend op een rolstoel achter kogelwerend glas en gekleed in blauw hemd, sloot het lid van het moordcommando 'Feldmijer' als eerste de ogen. Uit schaamte of vermoeidheid werd mij niet duidelijk. Boere kampt met hartproblemen en regelmatig wordt zijn bloeddruk gemeten. Misprijzend zei Teun de Groot over hun eerste confrontatie tegen me: 'Wat een uitgezakt figuur.' Als Nebenankläger was hij speciaal uit Heiloo gekomen voor wat hij een van de belangrijkste dagen van zijn leven noemde. 'Een zegetocht'. En zo voelde ik dat ook.

De Groot hield een briefje klaar. Na het lezen van de officiële aanklacht zou hij volgens schema het woord voeren. De eerste zin luidde: 'Ik ben blij dat ik je na 65 jaar in de ogen kan kijken.' Ook wilde hij zeggen dat als Boere echt berouw wil tonen hij de uitspraak van de rechtbank in eerste aanleg moet accepteren. Maar de verdediger van Boere, advocaat Gordon Christiansen, gooide roet in het eten. Gestoken in zwarte toga las hij een bezwaarschrift voor waarin stond dat door uitlatingen van de officier van justitie Ulrich Maas, die tegen Boere bij voorbaat tot levenslang wil veroordelen, 'geen eerlijk proces' kon plaatsvinden. Daarop schorte rechtbankvoorzitter Gerd Nohl voor overleg het proces. Teun de Groot was teleurgesteld. Het briefje verdween in de binnenzak. 'Hij heeft het mooi voor elkaar, die klootzak.' Het proces duurt tot half december maar De Groot komt niet terug. Zijn advocaat Detlef Hartmann zal zijn woorden voorlezen op de volgende procesdag, aanstaande maandag.

Deze Detlef Hartmann, een alleraardigste man, uitte al eerder tegenover mij 'grote twijfels' Boere de rest van zijn leven in de gevangenis doorbrengt bij een veroordeling. 'Als Boere in hoger beroep gaat, is hij zeker nog een jaar vrij man. Daarbij vinden de doktoren hem wel fit genoeg om het proces te volgen, maar misschien niet om zijn eventuele straf uit te zitten.' Hoe lang het proces duurt hangt af van de verdediging, meent hij. 'Als Boere zijn daden bekent is er geen probleem. Maar ik denk dat zijn advocaat meent dat het doodschieten een wettige represaille was.' Eerder zei Boere dat hij doodde op Duits bevel en dat hem verteld was dat het om terroristen ging. De Nederlandse Bijzondere Raad van Cassatie bestempelde na de Tweede Wereldoorlog deze Silbertanne-moorden, waarbij als anti-Duits bekend staande Nederlanders zonder enige vorm van proces werden geliquideerd, overigens als oorlogsmisdrijven.

Boere's advocaat Gordon Christansen krijgt een hele kluif aan het proces. Vandaar het relletje de eerste zittingsdag. Boere zelf heeft in eerdere interviews zijn daden erkent. De enige nog levende getuige Jacobus Besteman vertelde vorige week in De Pers dat hij niet zal verschijnen.

Wil ik nog kwijt dat de ontvangst in Aken van Teun de Groot en mij door mensen als historicus Stephan Stracke en vrienden, die de avond voor het proces een bijeenkomst hadden georganiseerd, hartverwarmend was. In Duitsland leeft de Tweede Wereldoorlog wellicht meer dan in Nederland. En dat doet me goed.

Teun de Groot blijft overigens 'heel optimistisch' over het verloop van het proces. Hij zei me: 'Ik denk dat het uitdraait op een veroordeling. De officier van justitie Ulrich Maass zal driemaal levenslang eisen. En Boere heeft maar één leven.´ Hoewel Boere zich voortbeweegt in een rolstoel kan hij vragen goed beantwoorden. 'Hij heeft ze best op een rijtje.'

In een recente uitzending van Eenvandaag zei Boere die woont in een bejaardencentrum net over de Duitse grens in Eschweiler, dat celstraf hem koud laat. 'In de gevangenis hebben ze ook televisie.'

De Nederlandse justitie is 'niet benaderd' voor assistentie bij het proces tegen Heinrich Boere die in Nederland nog altijd gesignaleerd staat. Ook worden er geen waarnemers gestuurd naar Aken. 'Het is een Duitse aangelegenheid,' zo laat een woordvoerster van het Openbaar Ministerie in Arnhem weten. Het vonnis wordt niet voor het nieuwe jaar verwacht.

Mijn verhalen in De Pers kunt u hier en hier teruglezen en oudere artikelen via de website. Vul gewoon het woord Boere in bij de zoekfunctie.

Wie nog meer wil lezen of zien, verwijs ik naar een topuitzending van Pauw & Witteman waarin Teun de Groot en ik zaten en een leuke uitzending door Jelle Visser van Eenvandaag.

Ook ontmoette ik in Aken De Telegraaf-correspondent Rob Savelberg, die ooit nog eens les van mij heeft gevolgd, en iets over mij schreef in zijn krant en dat ik u niet wil onthouden.

De foto komt uit het familiealbum van de familie De Groot. Vader Teun de Groot sr. werd op 3 september 1944 door Boere vermoord.