Omdat volgende week mijn boek 'Rebellen met een reden' uitkomt verzamelde ik voor De Pers wat verhalen van Nederlandse nep-rebellen op de Balkan.... Aan wannabe-helden was daar geen gebrek. De Groninger Johan Mekkes vocht zes maanden aan de zijde van de Albanese UCPMB, het bevrijdingsleger voor Presevo, Medvedja en Buljanovac. Dagelijks sloop hij met zijn .50 sluipschuttersgeweer de bergen in op het grensgebied tussen Kosovo en Servië. Verdekt opgesteld doodde hij naar eigen zeggen zeker 74 Servische militairen en politieagenten. Hij deed dat uit 'ideële motieven' omdat hij de Serven haatte. Hij droeg zelfs een nom de guerre 'Qlirim', wat in het Albanees bevrijder betekent. Alleen zaten er wat vreemde kanten aan zijn verhaal. Zo pochte dat zijn geweer een dodelijk bereik had van 5,5 kilometer. Een ballistische onmogelijkheid volgens wapendeskundigen. Het richtpunt-trefpunt, dus wat je ziet ook raakt, is met dit wapen hooguit twee kilometer. Daarbij vielen bij tellingen volgens Serven in 2000, de periode dat Mekkes actief was, in het grensgebied 34 mensen. En die waren niet door één man gedood.

Na ruzie met zijn commandant meldde Mekkes zich vrijwillig bij de Internationale stabilisatiemacht KFOR en biechtte zijn drieste daden op. Overgevlogen naar Nederland werd hij in Arnhem aangeklaagd op beschuldiging van oorlogsmisdrijven. Zijn advocaat riep overrompeld door zoveel geweld. 'Misschien is dit wel de grootste zaak uit de Nederlandse geschiedenis.' De rechters waren minder onder de indruk. Na psychologisch onderzoek werd Mekkes vrijgelaten. Een rechter opperde:'Ik vraag me af of u een fantast bent.' Zijn vader beaamde: 'Johan is een lieve jongen maar kan erg overdrijven. Als kind al vertelde hij verhaaltjes die ik niet kon geloven.' Zelf baalde Mekkes. Zijn kans op eeuwige roem was vervlogen. Een poging om in het verdachtenbankje van het Haagse Joegoslavië tribunaal te komen 'om de zwijnerij aan te kaarten' strandde eveneens jammerlijk. Mekkes, nu klusjesman in Oost-Nederland, eist serieus te worden genomen: 'Mijn daden zijn echt geen praatjes.'

Tientallen Nederlanders vochten mee op de Balkanoorlogen tussen 1991 en 2000. De meesten vertelden na terugkomst de waarheid, meestal rauw. Of ze zwegen. Maar er waren ook 'vrijheidstrijders' die de status belangrijker vonden dan de ongemakken van het slagveld. Dus bedachten ze verhalen waarvoor baron van Münchhaussen zich niet zou schamen. Zo beschreef Clifford Cremer, zoon van schrijver Jan, in zijn boek 'Bomberjack' dat hij tijdens het beleg van Sarajevo (1992-1995) drie mensen met een sluipschuttersgeweer zou hebben gedood. 'Ik voel me great,' merkte hij daarover op. Hij schoot zonder het wapen eerst te hebben afgesteld. Wat een dodelijk schot op grote afstand voor een sluipschutter tot een onmogelijkheid maakt. Een lijk heeft hij dan ook nooit kunnen tonen, maar het verhaal deed de boekverkoop, drie herdrukken, stijgen.

Pseudologia Fantastica, ziekelijk liegen, is volgens Jos Weerts hoofd kennis- en onderzoekscentrum van het veteraneninstituut in Doorn een menselijk fenomeen. Het geldt niet specifiek voor veteranen. 'Na een ingrijpende ervaring, een knal of explosie, overheerst één aspect in hun geheugen. De rest vullen ze later zelf in waarna het verzinsel een eigen leven gaat leiden.'

Een deelnemer van de vrijwilligersgroep 'First Dutch', die vocht in Kroatië, vertelde in een tv-documentaire hoe hij gedode tegenstanders bellen liet blazen door ze tegen de ribbenkast aan te trappen. Een andere vechtersbaas antwoordde in het discussieprogramma Vesuvius met de titel 'Het Beest in de Mens' op de vraag van presentator Cees Grimbergen: 'heb je zelf ook gedood?' 'Ik ben bang van wel.'

Volgens Joost van Dijk die ook in de eenheid vocht, hebben ze flarden van ervaringen van collega's aan elkaar gebreid. Zelf hadden ze nauwelijks gevochten maar willen toch indruk maken. 'Ik was verbijsterd dat ik mijn leven riskeerde en iemand anders met de eer wilde strijken.' Van Dijk heeft er ook een naam voor de neprebellen: 'Wannabe Rambo's en 'Armydreamers'. Liegen over het slagveld is korte termijnvisie, meent hij. 'Uiteindelijk verdrinken ze in hun eigen leugens.'

Zo beweerde oorlogsvrijwilliger Marco van Eekeren uit Zaandam dat hij op de Balkan zo'n 120 mensen heeft omgelegd, 52 in Kroatië, 49 in Bosnië, 14 in Kosovo. En nog een handjevol Irakezen tijdens de Golfoorlog van 1991. 'Doden went, ik heb er geen moeite mee,' zei hij nonchalant tegen elke journalist die het maar wilde horen. Als hij moet huilen was dat niet omdat hij de aanblik van lijken zo erg vond  maar omdat het er zo smerig uitzag. In Kroatië kaapte hij by-the-way 21 vijandige tanks wat hem 10.000 DMark per stuk opleverde. En aan zijn motivatie hoefde niemand te twijfelen. Toen een sluipschutter zijn dochter en echtgenote doodschoot was het hek van de dam. 'Elke Serviër met een wapen was voor mij,' stoomde hij. De publiciteitsgeilheid kreeg een keerzijde toen hij terug in Nederland aan zijn jasje werd getrokken door de Nationale Recherche. Of hij inderdaad zoveel mensen had gedood. Wie Marco nu vraagt om zijn stoere verhalen hoort een timide man. 'Ik heb er veel last van gehad. De politie heeft mijn verhalen nagetrokken.' Marco leeft overig als vrij man, want bewijzen voor zijn daden zijn er niet. Intussen willen de 'echte' oorlogsvrijwilligers uit voormalig Joegoslavië geen contact met hem en komt zijn naam niet voor op lijst van onderscheiden buitenlandse vrijwilligers.

Velen zijn geroepen, maar weinigen zijn uitverkoren. Dit Bijbelcitaat uit Matthëus 22 vers 14 gaat ook op voor het handjevol jihad-strijders met een Nederlands paspoort die zich willen aansluiten bij de heilige oorlog. Triest geval is Amir Azzouz uit Amsterdam-West. In 2003 op weg naar Tsjetsjenië waar hij de moslims wilde helpen in hun strijd tegen de Russen op de grens met de Oekraïne gepakt. 'Als ik echt wil gaan, houdt de AIVD me niet tegen', verklaarde hij eenmaal veilig thuis in Amsterdam-West. Hij bromt nu een gevangenisstraf uit van 9 jaar wegens het beramen van terroristische aanslagen In Nederland.

Deze zomer liepen vier andere Nederlandse rebellen in spe  tegen de lamp in Kenia. Ze waren op weg naar de Somalische opstandelingenbeweging al-Sahaab. Terwijl de gezamenlijk grens 680 kilometer langs is en Somalië een kustlijn telt van 3000 kilometer om ongezien over te steken, liet de sukkels zich pakken. Opzettelijk, zo lijkt het. Hun was doel bereikt: Eenmaal thuis wachtten een heldenontvangst zonder een schrammetje op te lopen.

Minder fortuinlijk was Wesam al Delaema die in 2003 in zijn Iraakse geboortestad Falluja het begraven van een bermbom filmde. Volgens eigen zeggen voor een documentaire, maar de inwoner van Amersfoort werd als terroristverdachte uitgeleverd aan de Verenigde Staten. In februari werd hij tot 25 jaar gevangenisstraf veroordeeld.

Het verhaal met reacties staat in De Pers.  Fraai opgemaakt met foto's hier.

De foto is niet van mij maar uit de collectie van Johan Mekkes. Klaar voor actie wacht hij met zijn geweer op de vijand (in dit geval de fotograaf). Tegen een journalist sneed hij op dat hij schoot met kogels waarin nitroglycerine zat. Dat zal een aardige terugslag bij het vuren hebben gegeven.