insdagavond 20 mei, te Amsterdam, bij de uitreiking van de jaarlijkse persprijs ‘De Tegel’ mocht minister van Defensie Eimert van Middelkoop een toespraak houden. Reden: De Nederlandse militairen in Uruzgan waren de ‘Nieuwsmaker van het jaar 2007’. In die keuze kan ik me wel vinden –Uruzgan is hot- dus daarover geen kritiek van mijn kant. Wel op de babbel van de minister.
Want wat zei onze excellentie?
Dit bijvoorbeeld:
‘Natuurlijk zijn er de nodige botsinkjes geweest – tussen de commandant, de voorlichter en de verslaggever - maar er is onmiskenbaar wederzijds begrip. Groeiend begrip. De enige eis die wij stellen is rekening te houden met de veiligheid van onze militairen en de operatie niet te compromitteren.’
Jaja, lees het goed …anders ontgaat het u lezer ……en let vooral op het laatste: “DE OPERATIE NIET TE COMPROMITTEREN”. Dat is nieuw! Spiksplinternieuw! Een nieuw oekaze! Bij het begin mocht de Nederlandse embed-verslaggever niets schrijven wat de operationele veiligheid van de troepen in gevaar zou kunnen brengen. Nu moet ie ook zijn kanis houden over alles wat de missie een slechte naam geeft. Ongemerkt weer een stap verder in de vervolmaking van de censuur. U en ik weten best wat dit in de praktijk inhoudt: Zwijgen over burgerslachtoffers. (Honderden zijn er door bombardementen gevallen.) Mond dicht over miskleunen bij de wederopbouw. (Miljoenen zijn al verdwenen.) Geen woord over de foute strategie. En als er dan toch kritiek moet zijn, lever dat op de Afghanen. (Domme Afghaanse politieagenten doen het erg goed in embed-artikelen. Lees uw betaalde krant er maar op na.)

Het meeste stoor ik me echter aan deze quote:
‘De zogenaamde onafhankelijke persvertegenwoordiger reist onder de hoede, de gewapende hoede, van één van de stamleiders door de straten van Tarin Kowt. Zijn collega reist met een Afghaanse politicus, die niet bepaald de vriend van de gouverneur is. Uiteraard heeft ook hij zijn bescherming gekocht. En een derde collega rijdt mee in een Nederlandse Bushmaster. Alle drie spreken ze via een tolk met de Afghanen en alle drie zien zij slechts de achterkant van het borduurwerk.’
Deze opmerking is natuurlijk van het niveau ‘Ministeriële Lariekoek’. Nooit ben ik, (Van Middelkoop moet het over mij hebben, schat ik zo in), met een stamleider of politicus door de straten Tarin Kowt gereisd. Ik spreek uiteraard wel iedereen, gewoon gezellig thuis of in het parlement aan de thee.
Voor alle duidelijkheid wil ik nog maar eens wijzen op het grote verschil tussen embed en unembed. Afghanen die ik spreek censureren niet. Ze vragen nooit wat ik schrijf en hanteren ook geen rood potlood. Als unembed ben ik sowieso vrij met wie dan ook te praten; nabestaanden van slachtoffers, gewonden, gevangenen, regeringsvertegenwoordigers, Taliban-aanhangers, de man in de straat.
De grootste leugen (want de minister liegt keihard op dit punt) is dat ik bescherming zou moeten kopen om door Tarin Kowt te lopen. Pure onzin. Het is een spindoctor-methode, bedoeld om unembedded verslaggeving in een kwaad daglicht te stellen.
Hoe gaat het dan echt in de praktijk? Ik wandel bij ieder bezoek door de stad (dat deed ik al ver voordat de eerste Nederlanders arriveerden) of ik rij er per auto doorheen. Tijdens het laatste bezoek zat ik zelfs achterop een brommer. Niks geen konvooi met windbuksen! Ik stop wanneer ik wil en praat met wie ik wil en wissel regelmatig van tolk.
Waarom dan die Haagse kritiek? Wel, omdat ik schrijf wat ze daar niet willen horen. Zoals laatst het verhaal in De Pers over Sultan Mohammed die bij een Nederlands bombardement in het district Chora zijn vrouw, 6 van zijn 9 zonen en 2 van zijn 3 dochters verloor. Kijk, dat mag u en de rest van Nederland niet weten want deze waarheid ‘compromitteert’ de missie.
Jokken is beleid bij Van Middelkoop. Dat vind ik.

Aan de organisatie van ‘De Tegel’ zeg ik: Een schande dat het Vrije Woord bij de uitreiking van een journalistieke prijs niet duidelijker wordt verdedigd! Waar gaan we heen als de uitvinders van hedendaagse censuur journalisten kritiekloos mogen toespreken? Is er nu werkelijk niemand in jullie club die deze tegenstrijdigheid ziet?


PS Geen foto want ik ben onderweg en het internet werkt bijzonder traag.