Het gaat slecht met de Belgische journalistiek. Ook bij onze zuiderburen steekt de embed-draak zijn kop om de hoek. Twee journalistes van de Vlaamse krant De Standaard en een van de francofone Le Soir verblijven dezer dagen ‘embedded’ bij de Nederlandse militairen in Uruzgan. Gaan onze zuiderburen ook door de knieën voor de censuur? Aan het woord hoofdredacteur van De Standaard Bart Sturtewagen die ik sprak voor De Pers.

Ook gij embedded?
“Belgische troepen vertrekken na de zomer richting het zuiden van Afghanistan. We willen alvast wat rondkijken en hebben een goede relatie met het Nederlandse leger. Vandaar.”

De Standaard mag niets schrijven wat de missie in gevaar brengt of een slechte naam bezorgd?
“Vooral mogen we niks schrijven wat de veiligheid van de troepen dus ook van mijn journalisten in gevaar brengt. En dat vind ik prima. ’s Nachts denk ik wel eens: ‘er zal toch niks gebeuren met onze meiden.’”

Burgerslachtoffers van Nederlands optreden mag u niet fotograferen of interviewen?
“Kijk, als we thuis blijven, hebben we niks. Nu kunnen we een deel vertellen. Extra informatie geven. De lezer weet in welke context er wordt gewerkt. Hoor ik wat gecensureerd is en kom ik in gewetensnood dan zullen we ons er over beraden en mogelijke het bij terugkomst alsnog vermelden.”

Aha, dacht ik. Hebbes! Dus even gebeld naar de persvoorlichter ‘Operatieën’ van het Ministerie van defensie in Den Haag met de vraag: ‘Mag je na terugkomst opschrijven wat eerder is weggestreept?’ Woordvoerder Marcel Pullen antwoordde: “Zover ik weet is het nooit gebeurd. We gaan er vanuit dat journalisten de overeenkomst naleven. Het is toch een soort gentleman’s agreement.”

Terug naar de enthousiast klinkende hoofdredacteur die niet van plan lijkt de ruiten bij Defensie in te gooien. Let maar op z’n antwoord.
Vindt u dat het Belgische leger in de toekomst aan bezoekende journalisten dezelfde embed-restrictie moet opleggen?
“Ik wil het niet bij voorbaat afwijzen.”


PS Niet alleen De Standaard beperkt de blik van de lezer. Ook het weekblad Knack verzwijgt. Zo werd afgelopen week een interview met mij niet opgenomen, ondanks eerdere toezeggingen. Daarin pleitte ik voor een discussie over het sturen van vier F-16 vliegtuigen naar Kandahar dit najaar. Het verhaal werd stevig ingekort en op de site weggezet. Dus ook in België wordt gezwegen juist nu de Belgische media hun belangrijkste rol dienen te vervullen -informeren en waarschuwen voor de risico’s van een oorlog.
(Nagekomen PS2. Het artikel zou sterk verkort wel zijn geplaatst in de Knack. Hoor ik van een van de schrijvers. Toen ik het blad in handen had, heb ik ik tweemaal voor naar achteren doorgebladerd maar niks gevonden. Valt t zo goed wegstoppen dat het niet opvalt onder het kopje 'pragmatische censuur'?)

Als foto neem ik een uit de serie platgebombardeerde huizen in Uruzgan. Voor wie niet ziende blind wil zijn.