Ontvoerde Nederlandse journalisten hoeven niet op hulp van de overheid te rekenen, althans op papier. Zo schreef ik gisteren in De Pers. Ik probeer daarmee een discussie los te weken om wat vragen beantwoord te krijgen waar ik gezien mijn reizen en avonturen ook mee worstel.

Afgelopen week kwam de Nederlandse freelance journaliste Joanie de Rijcke vrij na een week gijzeling door opstandelingen in Afghanistan. Ze is inmiddels in haar woonplaats Damme, België, teruggekeerd. Op de vraag of losgeld is betaald, bleef chef-redacteur Michaël Lescroart van het Vlaamse weekblad P-Magazine, waarvoor De Rijcke werkt, onduidelijk tegenover mij: ‘Daar antwoorden we niet op. Ontkennen doe ik het ook niet.’
Woordvoerder Buitenlandse Zaken Rob Dekker was zo mogelijk nog korter in zijn antwoord. ‘De Nederlandse regering onderhandelt niet met terroristen en betaalt geen losgeld. Het is standaardbeleid.’

Dus belde ik ook maar eens naar algemeen-secretaris van de Nederlandse Vereniging van Journalisten Thomas Bruning. ‘Ik snap zo’n verklaring van Buitenlandse Zaken maar de NVJ verwacht van de regering dat ze al het mogelijk doet om een ontvoerde Nederlandse journalist vrij te krijgen. Ook al zou dat het betalen van losgeld inhouden.’
Het dilemma kan zich snel voordoen. Ontvoering van mediamensen is bijzonder populair de laatste tijd. In Oost-Congo werd vorige week de Belg Thomas Scheen (43) meegenomen door Mai-mai-rebellen en een paar dagen later weer vrijgelaten. De Canadese Melissa Fung werd eergisteren na een maand door haar Afghaanse kidnappers vrijgelaten. Sinds 23 augustus is de Canadese met een Nederlands klinkende achternaam Amanda Lindhout in Somalië ontvoerd. Ze werd gekidnapt in de hoofdstad Mogadishu samen met een collega. Er wordt 2,5 miljoen dollar losgeld voor haar vrijlating geëist.
‘De ontvoeringen gelijke tred met het hoge aantallen omgekomen journalisten de laatste jaren,’ zei een bezorgde Bruning. Dat vooral freelancers, zoals de Nederlandse De Rijcke het slachtoffer zijn, is logisch volgens hem: ’Bij mensen in vaste dienst zijn hoofdredacties strenger bij het afwegen van risico’s. Freelancers hoeven niet te overleggen, doen vaak een stap meer en zijn daarom kwetsbaarder.’ Daar ben ik het niet helemaal mee eens, maar vooruit.
De NVJ pleit voor een waarborgfonds waaruit niet alleen nabestaanden, als kinderen, aanspraak kunnen maken mocht een journalist-kostwinner omkomen. Een plan waar minister Ronald Plassterk, onder andere belast met mediazaken, in zijn nieuwe beleidsnota wel oren naar heeft, wist Bruning mij te vertellen. ‘Met dit geld zouden ook preventieve veiligheidstraining kunnen worden gegeven. Zeg maar een toneelstukje om na te spelen wat je bij een ontvoering doormaakt.’ Zelf zal de NVJ nooit losgeld betalen. ‘Dan zijn we na één kidnap failliet.’

Ik vraag me af of Buitenlandse Zaken ooit losgeld voor mij zou betalen. Ik denk van niet. Sterker. Ik weet eigenlijk héél zeker van niet. Let wel: Ik zou het uiteraard willen, mocht er de keuze zijn tussen een koffertje dollars en mijn nek. Maar de regering zal fijntjes benadrukken dat ze niet onderhandelt met boeven. Waarna achter de coulissen de champagnekurken knallen: ‘Probleem Karskens opgelost en geld bespaard.’
Welnu dat winwin-feestje gun ik dit kabinet niet. Dus ik heb me voorgenomen me niet te laten ontvoeren.


Foto van 'journalistenworst' in een slagersvitrine in de stad Sulamaniya, Noord-Irak. Smaakt prima met champagne mocht u iets te vieren hebben.